Question

[Kiều Đông Du]

Cho sơ đồ phả hệ mô tả sự di truyền của một bệnh ở người do một trong hai alen của một gen quy định. Một gen khác gồm 3 alen qui định nhóm máu ABO nằm ở một nhóm gen liên kết khác. Biết rằng không xảy ra đột biến ở tất cả các cá thể trong phả hệ.

Xác suất để đứa con trai do cặp vợ chồng ở thế hệ III sinh ra mang gen bệnh và có kiểu gen dị hợp về nhóm máu là bao nhiêu?

A. 6/25

B. 27/200

C. 13/30

D. 4/75

Answer 1

[Đỗ Khánh Chi]

Đáp án C

Ở thế hệ thứ I, từ trái sang phải lần lượt là: I₁, I₂, I₃, I₄.

- Ở thế hệ thứ II, từ trái sang phải lần lượt là: II₁, II₂, II₃, II₄, II₅, II₆, II₇, II₈, II₉.

- Ở thế hệ thứ III, từ trái sang phải lần lượt là: III₁, III₂, III₃, III₄, III₅, III₆.

1. Quy ước gen:

- Trong phả hệ, bố mẹ I₁ và I₂ không bị bệnh sinh con gái II₁ bị bệnh → tính trạng bệnh là do gen lặn nằm trên nhiễm sắc thể thường.

- Quy ước:

+ A- không bị bệnh, a bị bệnh.

+ I A I A ,   I A I O : máu A;  I B I B ,   I B I O : máu B;  I A I B : máu AB,  I O I O : máu O.

2. Xác định kiểu gen có thể có của chồng III₃ và vợ III₄:

a. Bên phía người chồng III₃:

∙ Xét tính trạng bệnh:

- II₁: aa → I₁: Aa ´ I₂: Aa → II₄: 1/3AA : 2/3 Aa.

- I₃: aa → II₅: Aa.

- II₄: (1/3AA:2/3Aa) ´ II₅: Aa → III₃: (2/5AA:3/5Aa).

∙ Xét tính trạng các nhóm máu:

- I₂:  I O I O  → II_4: I A I O  

- II₇:  I O I O  →  I A I O × I 4 : I A I O  → II₅: _{1 3 I A I A : 2 3 I A I O}

- II₄:  I A I O × I I 5 : 1 3 I A I A : 2 3 I A I O  → III₃: 2 5 I A I A : 3 5 I A I O

Þ Người chồng III₃:  2 5 A A : 3 5 A a 2 5 I A I A : 3 5 I A I O

b. Bên phía người vợ III₄:

∙ Xét tính trạng bên: III₆: aa → II₈: AA ´ II₉: Aa → III₄: (1/3AA:2/3Aa).

∙ Xét tính trạng nhóm máu: III₆:  I O I O → II₈: I B I O × I I 9 : I B I O  → III₄: 1 3 I B I B : 2 3 I B I O

Þ Người vợ III₄:  1 3 A A : 2 3 A a 1 3 I B I B : 2 3 I B I O

c. Tính xác suất người con trai của vợ chồng III₃ và III₄

- Người chồng III₃:  2 5 A A : 3 5 A a 2 5 I A I A : 3 5 I A I O

- Người vợ III₄:  1 3 A A : 2 3 A a 1 3 I B I B : 2 3 I B I O

∙ Xét tính trạng bệnh III₃:  2 5 A A : 3 5 A a × I I I 4 : 1 3 A A : 2 3 A a

→ Người con trai bình thường của cặp vợ chồng III₃ và III₄ có thể có kiểu gen với tỉ lệ: 14 27 A A : 13 27 A a .

→ Người con trai vợ chồng III₃ và III₄ mang gen bệnh (Aa) với tỉ lệ 13/27.

∙ Xét tính trạng nhóm máu:  I I I 3 : 2 5 I A I A : 3 5 I A I O × I I I 4 : 1 3 I B I B : 2 3 I B I O

- Xác suất sinh con có kiểu gen dị hợp về nhóm máu 

I A I B + I A I O + I B I O = 1 - I O I O = 1 - 3 10 × 1 3 = 9 10

Þ XS để người con trai của cặp vợ chồng III₃ và III₄ mang gen bệnh và có kiểu gen dị hợp về nhóm máu = 13 27 × 9 10 = 13 30 .