Question

[Nguyễn Thị Lan Anh]

viết một đoạn văn miêu tả hình ảnh chú dế mèn

Answer 1

[Bùi Nguyễn Minh Hảo]

TẢDẾMÈN TRONG BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊNTục ngữcó câu đi một ngày đàng, học một sàng khôn”. Câu tục ngữmuốn nói rằng chỉcó ra ngoài xã hội mởrộng tầm mắt trước sựđa dạng củacuộc sống thì mới có thểtrởthành con người hiểu biết  và  có cách sống đúng đắn. Điều đó thểhiện rất sắc nét  trong hành  trình  trải  nghiệm  của  DếMèn  nhân  vật  loài  vật  trong  DếMèn phiêu lưu ký”.  Tô Hoài là nhà văn có biệt tài trong mô tảcảnh vật thiên nhiên, miêu tảthếgiới loài thú, côn trùng. Nói đến thếgiới nhân vật trong văn của ông không ai là không biết đến DếMèn. Hình ảnh nhân vật DếMèn  đã soi rọi  cho chúng ta nỗi khát vọng ước mơ và hành động trong cuộc sống.Giới thiệu chân dung DếMèn: DếMèn dù dưới hình thức loài vật, sản phẩm của trí tưởng tượng nhưng đã được nhà văn sửdụng nguyên mẫu thực tếmà ta thường bắt gặp đó đây trong cuộc sống. DếMèn hiện lên qua lời tựthuật vềmình một cách hồn nhiên: Tôi ăn uống điều độ..làm việc có chừng mực...tôi đã trởthành một chàng Dếthanh niên cường tráng.” Đôi càng thìmẫm  bóng”,  những  cái  vuốt  cứcứng  dần  và  nhọn  hoắt”  có kém  gì  nhát  dao  mỗi  khi  mèn  thửsựlợi  hại  của những  chiếc  vuốt đã  co  cẳng lên, đạp phành phạch” vào các ngọn cỏlàm cho ngọn cỏgãy rạp. Đôi cánh trởthành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi”. Mèn màvũ lên thì nghe tiếng phành phạch giòn giã”. Mèn rất oai vệkiểu cách và đẹp mã khi chú ta đi bách bộthì rung rinh một màu bóng mỡsoi gương được và ưa nhìn”. Đầu Mèn thì nổi từng mảng rất bướng”. Hai cánh răng thì đen nhánh”, nhai ngoàm ngoạp” như hai cái lưỡi liềm máy làm việc. Sợi râu dài một vẻrất đỗi hùng dũng”. Điệu  bộvừa  trịnh  trọng”  vừa  khoan  thai”  khi  Mèn  vuốt  râu.  Những  tính  từchỉ
tính chất màu sắc những hành động gợi tả, những từláy, so sánh...được nhà văn sửdụng rất  hay, vừa tảđược  ngoạihình, vừa tảđược  tâm  tính của  DếMèn. Một  chú  Dếcường tráng, bướng bỉnh, điệu bộrất trịnh trọng và kiểu cách tựý thức vềmình một cách kiêu hùng.  DếMèn  thật đẹp dáng so  với các nhân  vật khác trong truyện hay cùng loài như : DếChoắt gầy gò, lêu nghêu, DếTrũi mình dài thườn thượt, anh DếCảbệvệhay anh DếHai gầy khoeo, ốm yếu, ho hen cùng mẹvới DếMèn.DếMèn tựnói lên tính cách xấu của mình: Bước vào đời, Mèn tựhào vềđôi càng, những chiếc vuốt, vềcái đầu to, vềcái răng, cái râu.. của mình nên chú ta đi đứng oai vệlắm, làm điệu  nhún  nhảy,  rung  lên  rung  xuống  hai  chiếc  râu...Mèn  tựxem  mình,  kiểu cách mình là Con nhà võ”, tợn lắm”, coi thường bất cứai. Lúc thì chú ta cà khịa”, lúc thì to tiếng”. Tựcho mình là giỏi”, tài ba”. Người ta nhịn”, người ta nể” nhưng Mèn lại lầm tưởng mình là tay ghê gớm, có thểsắp đứng đầu thiên hạ”. Mèn đá anh Gọng vó một cái, quát mấy chịcào Cào có khuôn mặt trái xoan, trêu chịCào Cào, tuy sợnhưng đã đưa mắt lên  nhìn  trộm.  Cái  hay  của đoạn văn là Mèn tựnói  lên  tính  xấu  của  mình,  cái  ngông nghênh thói hung hăng của một thanh niên mới lớn. Mèn rất trung thực. Sau này khi đã trưởng thành, khi đã đi chu du thiên hạ, học được nhiều điều khôn, điều hay, Mèn rất ân hận vềnhững hành động ngu dại và nông nổi của mình.Bài  học đường đời đầu tiên: Bước vào đời,  Mèn  vốn  hay  cà  khịa, hung hăng đã dám  vuốt râu cọp”, coi thường DếChoắt. Dưới con mắt DếMèn, DếChoắt hiện ra với hình dáng yếu ớt, xấu xí gầy lêu ngêu như gã nghiện thuốc phiện”, cánh ngắn ngủn, râu một mẩu, mặt mũi ngẩn ngơ, hôi như cú mèo. Chê DếChoắt có lớn mà không có khôn, lười nhác, ngu dốt. DếMèn dám trêu chọc chịCốc, với thái độngông cuồng xấc xược, ngạo  mạn.  Mèn  cất  tiếng hát  véo  von:  Cái  cò cái  Vạc, cái Nông...ăn” làm cho chịCốc trợn tròn mắt, giương cánh lên”. Trước phản ứng của chịCốc, Mèn biết sợchui tọt ngay 
vào hang, lên giường nằm khểnh bắt chân chữngũ”. Sợnhưng chú vẫn tỏvẻ” thách thức thầm ...mày ghè  vỡđầu mày  ra không chui  nổi vào tổtao đâu !”. Mèn đâu biết  cái  trò ngu dại của mình mà  gây  nên  tai  họa  cho  ng láng giềng  gầy  gò  tội nghiệp.  DếMèn đã biết hối hận vềviệc làm sai trái của mình. DếChoắt đã bịchịCốc mổcho quẹo xương sống, lăn ra, kêu váng”. Mèn ân hận vềcái chết thê thảm của Choắt là do cái tội ngông cuồng dại dột” của mình gây ra. Mèn đưa xác Choắt chôn vào một vùng cỏum tùm, đắp thành nấm mộto. Lời trăng trối của Choắt mãi là bài học đường đời cho Mèn và cho mọi người:  ...Ởđời mà có thói hung hăng bậy  bạ, có óc  mà không  biết  nghĩ, sớm muộn  rồi cũng mang vạvào  mình đấy!”.  DếMèn  sau  khi  gâyra  cái  chết  thảm thương của  DếChoắt chú trởvềvới cái tính tựđắc, tựmãn khi được bọn trẻtâng xưng. Đểrồi chính anh Xến tóc đã  dạy” chàng  bài học nhớđời,  cắn  cụt luôn hai sợi râu mượt óng trên đầu đểmãi vềsau trọc trơn lông lốc”.So  sánh:  Tôi  có  nhớchủtịch  Hội Nhà văn Hà Nội  có một so sánh  ít ai nghĩ đến: "Năm 1941, ngẫu nhiên trong văn học Việt Nam xuất hiện hai nhân vật: DếMèn của Tô Hoài  và  Chí Phèo  của  Nam  Cao”.  Không  dĩ nhiên mà người  ta  nói  vậy.  Sựthật  là  Chí Phèo nhân vật trong tác phẩm cùng tên của Nam Cao dần mất đi lương thiện, con người anh bịlưu manh hóa do xã hội đưa đẩy.  Còn DếMèn trong Tô  Hoài lại hướng đến cái lương thiện, ý thức làm người dần thức tỉnh khi DếMèn trải qua một cuộc bểdâu, phiêu lưu của mình trong xã hội. Sựthức tỉnh theo hướng tích cực đó đã làm cho nhân vật DếMèn này được nhiều độc giảbiết đến.Đó cũng là thành công trong xây dựng nhân vật của Tô Hoài.Nghệthuật: Cùng với vốn sống phong phú, tài quan sát sắc sảo, Dếmèn phiêu lưu ký lôi cuốn người đọc bởi nghệthuật sửdụng ngôn từtrong miêu tảvà cách kểchuyện. Giọng  kểchuyện luôn luôn thay đổi,  có  lúc  duyên  dáng  hóm  hỉnh,  có  lúc  châm  biếm, 
nhạo báng sâu cay, có chỗlà ngòi bút trữtình đằm thắm. Câu chuyện được kểởngôi thứnhất, DếMèn tựkểvềnhữngchuyến phiêu lưu qua thếgiới loài người và thếgiới  loài vật. Ởngôi này, người trần thuật có điều kiện bộc lộmột cách tựnhiên những suy nghĩ, tâm trạng của mình.  Tô Hoài đã tạo  ra một  hệthống ngôn ngữgiàu  có  và sáng tạo độc đáo. Ông đã  sửdụng  thànhcông  những đại  từxưng hô đểgọi  các  nhân  vật  của  mình. Cách dùng các đại từđã góp phần tích cực vào việc khắc họa nhân vật đặc biệt là nhân vật DếMèn. Tô Hoài đã từng tâm sự"Viết đồng thoại DếMèn phiêu lưu ký, tôi không biết  phân  tích  nội  dung  cũng như cách viết  thểloại như bây giờ.  Tôi  chỉviết  thực  tếquanh tôi và tư tưởng lớp thanh niên như tôi. Mọi nhận xét và thói quen cũng như phong tục của con người, tôi đều đem dùng cho việc xây dựng nhân vật".Thông qua nghệthuật miêu tảtâm lí nhân vật DếMèn, Tô Hoài đã nói lên bài học vềsựkhao khát sống tựdo, độc lập, tinh thần lao động đểsống không nên ngông cuồng mà làm điều ngu dại, biết ăn năn hối hận vềnhững khuyết điểm của mình, đó là những bài học sâu sắc thấm thía được Tô Hoài tếnhị đưa vào dưới hình thức tựbạch hồi kí của chú DếMèn đáng yêu. Chính bởi vậy mà nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên cho rằng Dế Mèn phiêu lưu ký truyền tải được xúc cảm tâm  hồn nhân loại ở tâm lý  tuổi thơ và tính hướng thiện.” 

Answer 2

[Phương Anh (NTMH)]

/hoi-dap/question/27013.html