Hãy nhập câu hỏi của bạn vào đây, nếu là tài khoản VIP, bạn sẽ được ưu tiên trả lời.
Bạn tham khảo ở đây nhé : https://evan.edu.vn/giai-thich-cau-ca-dao-anh-em-nhu-chan-voi-tay-rach-lanh-dum-boc-do-hay-do-dan/
Một giotjmáu đào hơn ao nước lã
niếu bạn hiểu câu này thì bạn sẽ hiểu câu đó
~~Chucs bạn học ttot~~
Tình cảm gia đình là một trong những tình cảm đẹp đẽ nhất của con người Việt Nam, tình cảm ấy được thể hiện đằm thắm ngọt ngào trong ca dao dân ca. Bên cạnh những bài ca ca ngợi công cha nghĩa mẹ, đạo làm con, tình cảm vợ chồng... còn có nhiều bài đặc sắc nói đến tình cảm anh em trong gia đình. Câu ca dao dưới đây là bài học về đạo lý làm người:
Anh em như thể tay chân
Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần
Trong ca dao dân ca, lối nói so sánh ví von được sử dụng khá hiệu quả. Chân và tay là những bộ phận quan trọng trên cơ thể con người không thể thiếu được, không thể tách rời nhau. Thiếu chân hoặc tay mọi cử chỉ hành động của con người bị hạn chế. Chân với tay phối hợp với các bộ phận khác tạo nên sự hoàn chỉnh cho vẻ đẹp của con người kế cả hình thể lẫn tinh thần.
Cách nói so sánh rất hay, lấy cái cụ thể để nói cái trừu tượng, lấy chân tay để nói tình cảm thân thiết gắn bó giữa anh em trong gia đình, trong dòng họ. Anh em cùng được sinh ra trong một gia đình, cùng cha mẹ và được nuôi dưỡng trong một tổ ấm. Anh em sống và lớn lên tình cảm gắn bó ruột thịt, họ cũng chung huyết hệ, bên nhau từ thuở ấu thơ đến lúc về già.
Gia đình, gia tộc của con người Việt Nam xưa nay mang tính truyền thống bền vững trong cộng đồng làng xã ngàn năm. Nó phát triển qua quan hệ tình nghĩa giọt máu đào hơn ao nước lã, máu chảy ruột mềm. Tình cảm ấy thể hiện sâu sắc trong lễ, tết, ma chay, cưới hỏi...
Từ mối quan hệ gia đình, nhân dân ta nói đến nghĩa vụ của anh em đối với nhau, nghĩa vụ ấy phải được thể hiện bằng hành động cụ thể:
Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần
Đùm bọc, đỡ đần là thể hiện tình yêu thương nhau. Câu ca dao có hai vế đối nhau, mỗi vế là những cảnh đời khác nhau, số phận khác nhau. Trong anh và em có thể có kẻ giàu người nghèo, kẻ sang người hèn... Nhưng dẫu thế nào anh em vẫn phải đùm bọc yêu thương nhau.
Yêu thương là phải biết giúp nhau lúc hoạn nạn, khó khăn là: lá lành đùm lá rách, - hành động theo tình yêu thương.
Khi lớn lên, lập gia đình mỗi người có một hoàn cảnh riêng. Lúc khỏe cũng như lúc ốm đau bệnh tật, tối lửa tắt đèn có nhau, phải nương tựa vào nhau. Có được như vậy thì mới không khỏi môi hở răng lạnh,. Đó là đạo lý nghĩa tình huynh đệ. Bao năm tháng đã trôi qua chúng ta vẫn cảm thấy tiếng nói ấy vẫn vọng về từ cha ông:
Anh em nào phải người xa
Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân
Yêu nhau như thể tay chân
Anh em hoà thuận, hai thân vui vầy
Lòng hiếu thảo, tình cảm gia đình, anh em được xây dựng trên những quy ước của lễ giáo và sự ràng buộc về nghĩa vụ và trách nhiệm. Lúc nhỏ cha mẹ bận việc cấy cày, anh ru em ngủ, cõng em đi chơi.
Yêu nhau từ thuở trong nôi
Em nằm em khóc, anh ngồi anh ru
Trong những cảnh đời côi cút, anh còn thay cha mẹ nuôi dạy em khôn lớn trưởng thành. Lòng hiếu thảo hoà quyện với tình huynh đệ Hiếu lễ là kính trọng cha mẹ và yêu thương hoà thuận với anh em. Anh yêu thương em, nhường nhịn cho em, em kính trọng ngoan ngoãn vâng lời. Đó là đạo lí, nền nếp gia phong.
Trong gia đình anh em có coi nhau như thể tay chân thì ra ngoài xã hội mới thương người như thể thương thân. Nếu như bất hoà trong tình cảm anh em thì chẳng những tình cảm anh em sứt mẻ mà xã hội cười chê:
Tưởng rằng chị ngã em nâng
Ai ngờ chị ngã, em bưng miệng cười
Làng xã Việt Nam xưa nay vẫn tồn tại những dòng họ. Vai trò của ông trưởng tộc rất lớn, tình huynh đệ được đề cao và được coi trọng. Ngày giỗ tổ là ngày thể hiện sự gắn bó :tình anh em và tưởng nhớ cội nguồn.
Gia đình là tế bào, nền tảng của xã hội. Từ tình thương anh em trong gia đình rộng ra:
Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng
Tóm lại bài ca dao mãi mãi là bài học về tình nghĩa anh em trong gia đình, thân thiết thuỷ chung. Tình cảm ấy phải được coi là máu thịt, có như vậy mới mong gìn giữ những đạo lý truyền thống của ông cha răn dạy chúng ta.
| k nha | hok tốt ~ |
Ca dao không chỉ là những câu lục bát trữ tình thể hiện tình yêu đôi lứa muôn màu muôn vẻ mà còn là bài học đạo đức và cách ứng xử mẫu mực mang tính nhân hậu của dân tộc ta. Tiêu biểu là câu:
"Anh em như thể chân tay, Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần"
Câu ca dao thật giản dị, gần gũi mà chứa đựng bao điều đáng cho ta suy nghĩ. Trước tiên ta cần hiểu ý nghĩa một số hình ảnh như tay chân và rách lành. Tay và chân là hai bộ phận của con người, hỗ trợ cho nhau. Anh em trong một gia đình cũng vậy, đều cùng cha mẹ sinh ra, đều sống chung trong một mái nhà, cùng lớn lên, có quan hệ tình cảm gắn bó với nhau. Anh giúp em, em giúp anh. Mối quan hệ đó giống như mối quan hệ giữa tay và chân.
Qua hình ảnh so sánh ở câu thứ nhất, nhân dân ta nêu lên tình cảm khăng khít giữa anh em. Chính tình cảm này sẽ là cơ sở cho cách cư xử giữa anh em sau này.
Lành chỉ lúc đầỵ đủ sung sướng, rách chỉ khi nghèo khổ thiếu thốn. Hoàn cảnh có thể thay đổi song anh em vẫn phải thương yêu nhau, đùm bọc nhau, không hề thay đổi.
Câu ca dao trên đã nêu lên một vấn đề đạo đức, đồng thời cũng là vấn đề tình cảm cơ bản của con người: tình anh em. Anh em do cha mẹ sinh ra, sống trong một gia đình, khi bé, sống chung với nhau, yêu thương nhau đã đành. Lúc lớn lên, cũng phải giữ mãi tình cảm cao quý đó. Dù hoàn cảnh sống sướng, khổ khác nhau, anh em vẫn phải quan tâm, săn sóc giúp đỡ lẫn nhau. Giữ mãi tình anh em thắm thiết là bổn phận của mỗi con người trong gia đình. Đó là truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta được lưu truyền và thể hiện qua câu ca dao trên. Yêu thương, đùm bọc nhau là đạo đức, là nhân cách rất nhân bản của con người nói chung. Do vậy, gia đình nào yêu thương hòa thuận với nhau thi gia đình đó được hạnh phúc, cha mẹ được an vui lúc tuổi già.
Truyền thống cao đẹp và nhân bản đó còn được thể hiện rộng lớn hơn giữa đồng bào trong một đất nước mà đặc biệt, giữa dân tộc này với dân tộc khác mỗi khi có thiên tai như hạn hán, lũ lụt... Tình yêu thương đùm bọc đó đã tạo điều kiện cho người bị nạn vượt qua những khó khăn trước mắt và có niềm an ủi tinh thần để vươn lên.
Tình anh em là tình ruột thịt gắn bó, gần gũi với nhau rất mật thiết như tay và chân của một cơ thể. Ai cũng có cha mẹ và anh em. Do vậy, câu ca dao trên có ý nghĩa rất quan trọng đối với mọi người. Bài học ứng xử ấy lại thể hiện bằng những hình ảnh đơn giản và gần gũi biết bao. Nếu tay chân không giúp đỡ nhau thì cơ thể sẽ ra sao? Nếu anh em không đùm bọc nhau thì cha mẹ có vui lòng không?
Yêu thương, giúp đỡ nhau là cách sống đẹp của con người có đạo đức trong phạm vi gia đình là tình anh em và trong phạm vi lớn rộng hơn là tình dân tộc và nhân loại.
Sử dụng nghệ thuật ẩn dụ, sử dụng cặp từ trái nghĩa (rách, lành). Nội dung: ca ngợi tình anh em cao cả, khuyên nhủ mọi người về cách cư xử giữa anh em trong nhà
Sử dụng phép so sánh và cặp từ trái nghĩa ( rách-lành)
Tình cảm gia đình là một trong những tình cảm đẹp đẽ nhất của con người Việt Nam, tình cảm ấy được thể hiện đằm thắm ngọt ngào trong ca dao dân ca. Bên cạnh những bài ca ca ngợi công cha nghĩa mẹ, đạo làm con, tình cảm vợ chồng... còn có nhiều bài đặc sắc nói đến tình cảm anh em trong gia đình. Câu ca dao dưới đây là bài học về đạo lý làm người:
Tình cảm gia đình là tình cảm thiêng liêng nhất trong đời sống con người. Vì thế trong kho tàng văn học dân gian đã có biết bao tiếng hát, lời ru, câu chuyện… khuyên nhủ mọi người hãy xây dựng tình cảm gia đình đầm ấm, thuận hòa. Một trong những lời khuyên được lưu truyền rộng rãi là:
Anh em như thể tay chân,
Rách lành đùm bọc, khó khăn đỡ đần.
Câu ca dao đã dùng hình ảnh so sánh cụ thể, gần gũi để lời khuyên dễ đi vào lòng người. Ai chẳng biết tay, chân là những bộ phận trên cùng một cơ thể con người. Tuy mỗi bộ phận có chức năng, nhiệm vụ riêng nhưng giữa chúng luôn có mối quan hệ khăng khít, bổ sung, hỗ trợ cha nhau. Anh em trong gia đình cũng vậy. Tuy mỗi người là một cá nhân riêng biệt nhưng đều cùng cha mẹ sinh ra, cùng chơi, cùng học, cùng lớn lên dưới một mái nhà. Vì thế, quan hệ anh em là quan hệ gắn bó máu thịt với nhau.
Vậy anh em phải cư xử với nhau thế nào cho đúng? Người xưa khuyên nhủ: Rách lành đùm bọc, khó khăn đỡ đần. Anh em ruột thịt phải thương yêu, giúp đỡ nhau trên mỗi bước đường đời. Rách, lành là hình ảnh tượng trưng cho hai hoàn cảnh sống khác nhau. Rách là cảnh sống khó khăn, khổ sở; còn lành là cảnh sống thuận lợi, sung túc. Hợp nghĩa lại, rách lành chỉ chung mọi cảnh ấm no hay nghèo đói. Khi đói khi no, lúc đủ lúc thiếu, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào thì anh em ruột thịt cũng phải thương yêu, hỗ trợ lẫn nhau, không so đo tính toán thiệt hơn. Hoàn cảnh sống có thể thay đổi nhưng tình nghĩa anh em lúc nào cũng phải thắm thiết, bền chặt. Nếu như tình cảm anh em là thứ tình cảm tự nhiên thì sự đùm bọc lẫn nhau cũng là việc làm tự nhiên, tất yếu. Đùm bọc có nghĩa lằ giúp đỡ, che chở, chia sẻ cho nhau mọi nỗi buồn vui, mọi điều sướng khổ với tất cả tình cảm thương mến chân thành. Câu ca dao đưa ra một cách cư xử hợp tình hợp lí trong quan hệ anh em. Đây cũng là một chuẩn mực đạo đức để đánh giá phẩm chất con người.
Đùm bọc, đỡ đần còn là trách nhiệm mỗi người anh, người em trong gia đình. Trong dân gian vẫn lưu truyền câu chuyện về tình anh em thắm thiết qua Sự tích trầu cau. Hai anh em sinh đôi họ Cao mồ côi cha mẹ, dắt nhau đên học ở nhà thầy đồ họ Lưu. Thấy họ nhường nhau bát cháo duy nhất, cô con gái thầy đồ cảm động và tình nguyện làm vợ người anh. Thế rồi chỉ vì một sự hiểu lầm mà người em xấu hổ phải ra đi Người anh ân hận bỏ nhà đi tìm em… Tình anh em sâu nặng đã khiến trời đất cảm động, biến anh thành cây cau, em thành hòn đá, mãi mãi bên nhau trong tục ăn trầu của người Việt. Bên cạnh việc ca ngợi tình anh em thắm thiết trong truyện Trầu cau, nhân dân ta cũng lên án người anh tham lam độc ác trong truyện Cây khế và dành cho hắn kết cục bi thảm là phải bỏ xác dưới đáy biển sâu. Bài học đạo đức từ câu ca dao trên thật sâu xa, thấm thía. Ngày nay, bài học đó vẫn giữ nguyên ý nghĩa giáo dục vì trong cuộc sống vẫn còn những cảnh tượng ngang trái, đau lòng, đi ngược lại đạo lí làm người.Người Việt Nam chúng ta rất coi trọng tình cảm gia đình . Vì thế, trong kho tàng văn học dân gian đã có biết bao tiếng hát, lời ru, câu chuyện … khuyên nhủ mọi người hãy nâng niu, gìn giữ tình cảm cha con, anh em đầm ấm hạnh phúc . Một trong những lời khuyên đó là :
Anh em như thể tay chân
Rách lành đùm bọc khó khăn đỡ đần
Câu ca dao đã so sánh tình anh em với một hình ảnh cụ thể và dễ hiểu để lời khuyên thấm vào lòng người . Ai chẳng biết tay, chân là những bộ phận trên cùng cơ thể con người . Tuy mỗi thứ có một chức năng, nhiệm vụ riêng nhưng giữa chúng luôn có mối liên hệ khăng khít, bổ sung, hỗ trợ cho nhau . Anh em trong gia đình cũng vậy . Tuy mỗi người là một cá thể độc lập nhưng đều cùng bố mẹ sinh ra, cùng sống dưới một mái nhà, cùng chơi, cùng học, cùng lớn lên . Anh em có quan hệ gắn bó một cách tự nhiên : Máu chảy ruột mềm , tay đứt ruột xót. Vì thế, anh em ruột thịt phải thương yêu, nâng đỡ nhau trên mỗi bước đường đời : Rách lành đùm bọc, khó khăn đỡ đần
giải thích câu tục ngữ anh em như thể chân tay rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần
Rách, lành tượng trưng cho những hoàn cảnh sống khác nhau . Rách là cảnh sống khó khăn, khổ sở ; còn lành là cảnh sống thuận lợi, sung túc . Hợp nghĩa lại, rách lành chỉ sự nghèo đói hay ấm no của con người trong cuộc đời. Nhưng đã là anh em thì đói khi no ,lúc đủ lúc thiếu …. Cũng phải quan tâm đến nhau, không nên so đo tính toán thiệt hơn . Hoàn cảnh sống có thể thay đổi nhưng tình anh em trước sau như một . Anh em là giọt máu sẻ đôi . Tình cảm anh em là tình cảm ruột rà cho nên sự đùm bọc lẫn nhau cũng là việc làm tự nhiên , tất yếu .
Đùm bọc có nghĩa là giúp đỡ , che chở , san sẻ cho nhau mọi nỗi buồn vui, mọi điều sướng khổ . Câu ca dao đã nêu lên một cách cư xử hợp lí , hợp tình trên nền tảng đạo đức là lòng nhân ái .
Quan tâm săn sóc lẫn nhau còn là trách nhiệm , bổn phận của mỗi người anh, người em trong gia đình . Sự tích trầu cau là câu chuyện xúc động về tình anh em thắm thiết . Hai anh em họ Cao mồ côi cha mẹ , cùng đến học ở nhà thầy đồ họ Lưu . Họ đã nhường nhau bát cháo duy nhất, khiến cô con gái thầy đồ cảm động, đem lòng yêu mến và thành vợ người anh . Thế rồi, chỉ vì một sự hiểu lầm mà người em xấu hổ phải ra đi . Anh thương em cũng bỏ nhà đi tìm … Tình nghĩa anh em sâu nặng đã khiến đất trời thương xót, biến anh thành cây cau, em thành hòn đá vôi, mãi mãi bên nhau trong tục ăn trầu của người Việt . Còn nhân vật người anh tham lam, độc ác trong truyện Cây khế đã bị người đời lên án và dành cho hắn một kết cục bi thảm là bỏ xác giữa biển khơi .
Bài học đạo đức từ câu ca dao trên có ý nghĩa sâu sắc , thấm thía . Ngày nay, bài học đó càng có ý nghĩa giáo dục to lớn hơn khi trong xã hội vẫn còn tồn tại không ít những cảnh tượng ngang trái, đau lòng, vì quyền lợi cá nhân ích kỷ mà người ta sẵn sàng dứt bỏ tình nghĩa anh em ruột thịt .
Em tham khảo:
Khi vừa được học câu tục ngữ này, em cảm thấy nó vô cùng sâu sắc và thấm thía. Đã là anh em một nhà, theo em, không phải trợ giúp anh em của mình về "tất cả mọi mặt", phải tốt từ hành động đến lời ăn tiếng nói(thành ngữ) hằng ngày, mà câu tục ngữ này chỉ ra cho chũng ta rằng trong bất kì hoàn cảnh hay trường hợp nào cũng không được quên mất ng anh em, và lúc nào cần thì chúng ta hãy sẵn lòng mở lòng mình và giúp đỡ. Trong nhiều gia đình, rất nhiều trường hợp anh em họ ghen ghét, ghen tức với hoàn cảnh hoặc công việc hoặc bất kì cái j của ng anh em của mình, họ cảm giác mình kém cỏi hơn, vì vậy anh em một nhà lại hóa "người dưng". Vì vậy, câu tục ngữ sâu sắc này được cha ông ta truyền lại có rất nhiều ý nghĩa sâu sắc mà ta cần phải ghi nhớ, rút ra cho bản thân mình:Tránh vì món lợi của cá nhân bản thân, hay vì ghen tức với người anh em của mình, để mà từ người quen, người thân thiết với mình, bỗng trở thành người dưng.
a)Bn có ghi thiếu không?
b)rách-lành
dở-hay
c)ít-nhiều
ít-lắm
d)hôi- thơm
Người Việt Nam chúng ta rất coi trọng tình cảm gia đình . Vì thế, trong kho tàng văn học dân gian đã có biết bao tiếng hát, lời ru, câu chuyện … khuyên nhủ mọi người hãy nâng niu, gìn giữ tình cảm cha con, anh em đầm ấm hạnh phúc . Một trong những lời khuyên đó là :
Anh em như thể tay chân
Rách lành đùm bọc khó khăn đỡ đần
Câu ca dao đã so sánh tình anh em với một hình ảnh cụ thể và dễ hiểu để lời khuyên thấm vào lòng người . Ai chẳng biết tay, chân là những bộ phận trên cùng cơ thể con người . Tuy mỗi thứ có một chức năng, nhiệm vụ riêng nhưng giữa chúng luôn có mối liên hệ khăng khít, bổ sung, hỗ trợ cho nhau . Anh em trong gia đình cũng vậy . Tuy mỗi người là một cá thể độc lập nhưng đều cùng bố mẹ sinh ra, cùng sống dưới một mái nhà, cùng chơi, cùng học, cùng lớn lên . Anh em có quan hệ gắn bó một cách tự nhiên : Máu chảy ruột mềm , tay đứt ruột xót. Vì thế, anh em ruột thịt phải thương yêu, nâng đỡ nhau trên mỗi bước đường đời : Rách lành đùm bọc, khó khăn đỡ đần
Rách, lành tượng trưng cho những hoàn cảnh sống khác nhau . Rách là cảnh sống khó khăn, khổ sở ; còn lành là cảnh sống thuận lợi, sung túc . Hợp nghĩa lại, rách lành chỉ sự nghèo đói hay ấm no của con người trong cuộc đời. Nhưng đã là anh em thì đói khi no ,lúc đủ lúc thiếu …. Cũng phải quan tâm đến nhau, không nên so đo tính toán thiệt hơn . Hoàn cảnh sống có thể thay đổi nhưng tình anh em trước sau như một . Anh em là giọt máu sẻ đôi . Tình cảm anh em là tình cảm ruột rà cho nên sự đùm bọc lẫn nhau cũng là việc làm tự nhiên , tất yếu .
Đùm bọc có nghĩa là giúp đỡ , che chở , san sẻ cho nhau mọi nỗi buồn vui, mọi điều sướng khổ . Câu ca dao đã nêu lên một cách cư xử hợp lí , hợp tình trên nền tảng đạo đức là lòng nhân ái .
Quan tâm săn sóc lẫn nhau còn là trách nhiệm , bổn phận của mỗi người anh, người em trong gia đình . Sự tích trầu cau là câu chuyện xúc động về tình anh em thắm thiết . Hai anh em họ Cao mồ côi cha mẹ , cùng đến học ở nhà thầy đồ họ Lưu . Họ đã nhường nhau bát cháo duy nhất, khiến cô con gái thầy đồ cảm động, đem lòng yêu mến và thành vợ người anh . Thế rồi, chỉ vì một sự hiểu lầm mà người em xấu hổ phải ra đi . Anh thương em cũng bỏ nhà đi tìm … Tình nghĩa anh em sâu nặng đã khiến đất trời thương xót, biến anh thành cây cau, em thành hòn đá vôi, mãi mãi bên nhau trong tục ăn trầu của người Việt . Còn nhân vật người anh tham lam, độc ác trong truyện Cây khế đã bị người đời lên án và dành cho hắn một kết cục bi thảm là bỏ xác giữa biển khơi .
Bài học đạo đức từ câu ca dao trên có ý nghĩa sâu sắc , thấm thía . Ngày nay, bài học đó càng có ý nghĩa giáo dục to lớn hơn khi trong xã hội vẫn còn tồn tại không ít những cảnh tượng ngang trái, đau lòng, vì quyền lợi cá nhân ích kỷ mà người ta sẵn sàng dứt bỏ tình nghĩa anh em ruột thịt .
Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần.”
Vâng! Từ xa xưa cha ông ta đã hiểu rõ về vai trò và tình cảm yêu thương, gắn bó của những người con cùng sống với nhau dưới một mái nhà. Bên cạnh tình mẫu tử vô cùng thiêng liêng, cao đẹp thì tình nghĩa anh em cũng được xem là tình cảm thắm thiết, sâu sắc và là nguồn cảm hứng vô tận trong âm nhạc và thi ca.
Tình nghĩa anh em trong gia đình là gì? Đó là một hình ảnh, khái niệm quen thuộc trong cuộc sống nhưng lại ít ai quan tâm đề cập đến. Tình cảm anh em là tình cảm giữa những người con cùng một huyết thống, cùng máu thịt, cùng sống chung một mái nhà và cùng được nuôi dưỡng bằng một nguồn suối yêu thương có những tình cảm thiêng liêng, gắn bó và giúp đỡ nhau trong cuộc sống. Tình cảm anh em còn được hiểu như khi không còn cha mẹ, người thân thì anh em phải biết thương yêu, che chở, đùm bọc cho nhau trước những khó khăn, hoạn nạn. Từ thuở bé, ta vẫn thường được đọc hay nghe kể những câu chuyện cổ tích cảm động về tình cảm anh em như “Hoa dâm bụt”, “ Sự tích trầu cau”,.… Tuy mỗi câu chuyện đều mang một nội dung và sắc thái khác nhau nhưng cùng chung một điểm nổi bật mà người xưa muốn gửi gắm, đó là tô đậm tình yêu thương giữa những người anh em trong một nhà. Bên cạnh đó cũng có rất nhiều truyện phê phán anh em không biết yêu thương mà tranh giành, ghen tị với em mình như “Ăn khế trả vàng”, Hà rầm hà bạc”,…
Thử nghĩ xem, nếu ngoài tình mẫu tử, tình phụ tử, tình cảm bạn bè mà không có một thứ tình cảm đẹp như tình anh em thì cuộc đời này sẽ rất vô vị, tẻ nhạt. Khi ta gặp một chuyện buồn hay những khó khăn, cha mẹ đôi khi không thể lắng nghe chia sẻ thấu đáo vì ít nhiều cũng có khoảng cách về tuổi tác. Những khi ấy ta tìm thấy một bến bờ khác cùng thế hệ, một người bạn trong nhà có thể chia sẻ, dễ dàng cảm thông và tâm sự cùng ta mọi chuyện vui buồn, khó khăn trong cuộc sống – anh chị em. Những khi ta bế tắc hay gặp hoạn nạn, không còn gì cả thì bạn bè có thể rời bỏ ta, nhưng anh chị em thì vẫn còn mãi bên ta, bởi lẽ những người thân trong nhà biết yêu thương nhau thì sẽ luôn khuyến khích tinh thần, làm mọi điều tốt đẹp cho nhau và giúp ta vượt qua vì dù gì đi nữa vẫn là ruột thịt. Có một câu nói rất hay: “Cảm ơn những lần lạc mất, để ta biết mình còn có ai”. Vâng! Khi gặp sóng gió, ta mới thực sự cảm nhận người thân trong gia đình là quan trọng nhất luôn yêu thương mình. Trong cuộc sống, có rất nhiều tấm gương tốt về anh em yêu thương lẫn nhau. Kho tàng văn học dân gian đã có rất nhiều thành ngữ tục ngữ, ca dao như: “Một giọt máu đào hơn ao nước lã, “Chị ngã em nâng”, “ Khôn ngoan đối đáp người ngoài, Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau”…
Thế nhưng trong cuộc sống đây đó vẫn còn nhiều người chưa hiểu được ý nghĩa của tình cảm cao quý này. Họ mải mê theo đuổi tiền tài, danh vọng, kết thân và hết lòng sẵn sàng làm mọi việc vì người ngoài mà lãng quên người anh em đang cần ta giúp đỡ. Trên mặt báo hằng ngày vẫn có bao nhiêu chuyện đau lòng khi anh em giết nhau hay đánh nhau chỉ vì tranh chấp hay mâu thuẫn nhỏ nhặt… Hay trong đời sống, nhiều gia đình anh em không thuận hòa, mỗi khi gặp mặt là cãi vã hay xung đột khiến cha mẹ rất buồn phiền…
Nhận thức được tầm quan trọng của tình anh em, ta cần phải xây dựng một mối quan hệ gần gũi, gắn bó giữa anh chị em trong nhà. Đó là luôn biết nhường nhịn, sẻ chia, yêu thương và đùm bọc lẫn nhau để cùng nhau sống tốt hơn. Đôi khi, những người anh chị em cùng ngồi lại lắng nghe nhau, “anh giận thì em bớt lời” để tránh gây chuyện cãi vã, xích mích. Và nhất là, không để cho lòng vị kỷ lấn át tình thương...! Tình cảm anh chị em trong nhà cũng sẽ được vun đắp hơn qua những hoạt động nhỏ nhoi mà ta ít khi chú ý: bữa cơm sum họp đầm ấm hay những buổi dã ngoại với nhau, cùng nhau đi mua sắm, ăn uống,tham gia vào những công việc học tập hay đi làm của nhau…
Tóm lại, tình cảm anh em vô cùng quan trọng và quý giá. Tình cảm ấy là sức mạnh vô biên giúp chúng ta vượt qua được những thác ghềnh trong cuộc sống, là bến đỗ bình yên khi ta gặp phải những sóng gió của cuộc đời. Tuổi trẻ chúng ta hãy sớm nhận thức được điều ấy để không lãng phí những giây phút ấm áp và đáng nhớ bên cạnh những người mình yêu thương .
Những câu ca dao trên đều là những bài học triết lí sâu sắc, được cha ông chúng ta gửi gắm tới thế hệ mai sau. Mỗi người dân Việt Nam phải chung sức chung lòng, kề vai sát cánh, ủng hộ cả vật chất lẫn tinh thần, đó chính là tình yêu thương sâu sắc. Nó không chỉ là lời dạy mà còn là lời khuyên răn chúng ta phải biết giúp đỡ, quan tâm lẫn nhau, chỉ cần một nhân tố bị ảnh hưởng thì tất cả mọi người sẽ không thể yên lòng được. Việc gì cũng vậy, đoàn kết là sức mạnh, không có chuyện gì là không làm được. Vì vậy, mỗi chúng ta, từ già đến trẻ, từ đàn ông đến phụ nữ, từ những người nghèo khổ tới những người giàu có đều phải biết yêu thương lẫn nhau, làm theo bài học mà cha ông đã dạy. Có thế, xã hội mới lành mạnh, giàu đẹp và ý nghĩa hơn.
gợi ý chung:
+) Nghĩa đen: Chân và tay là những bộ phận quan trọng trên cơ thể con người không thể thiếu được, không thể tách rời nhau. Thiếu chân hoặc tay mọi cử chỉ hành động của con người bị hạn chế. Chân với tay phối hợp với các bộ phận khác tạo nên sự hoàn chỉnh cho vẻ đẹp của con người kế cả hình thể lẫn tinh thần.
+) Nghĩa bóng:lấy cái cụ thể để nói cái trừu tượng, lấy chân tay để nói tình cảm thân thiết gắn bó giữa anh em trong gia đình, trong dòng họ. Anh em cùng được sinh ra trong một gia đình, cùng cha mẹ và được nuôi dưỡng trong một tổ ấm........
+) Đưa dẫn chứng:
==> Gia đình, gia tộc của con người Việt Nam xưa nay mang tính truyền thống bền vững trong cộng đồng làng xã ngàn năm. Nó phát triển qua quan hệ tình nghĩa giọt máu đào hơn ao nước lã, máu chảy ruột mềm. Tình cảm ấy thể hiện sâu sắc trong lễ, tết, ma chay, cưới hỏi...Từ mối quan hệ gia đình, nhân dân ta nói đến nghĩa vụ của anh em đối với nhau, nghĩa vụ ấy phải được thể hiện bằng hành động cụ thể ( giải thích vế 1 )
+)Trong gia đình anh em có coi nhau như thể tay chân thì ra ngoài xã hội mới thương người như thể thương thân. Nếu như bất hoà trong tình cảm anh em thì chẳng những tình cảm anh em sứt mẻ mà xã hội cười chê ( có thể đưa thêm ca dao có liên quan tới nội dung )
+) Làng xã Việt Nam xưa nay vẫn tồn tại những dòng họ. Vai trò của ông trưởng tộc rất lớn, tình huynh đệ được đề cao và được coi trọng. Ngày giỗ tổ là ngày thể hiện sự gắn bó :tình anh em và tưởng nhớ cội nguồn.Gia đình là tế bào, nền tảng của xã hội. Từ tình thương anh em trong gia đình rộng ra........
_ Tham khảo nhs _
Ca dao tục ngữ không chỉ là những câu lục bát về tình yêu đôi lứa muôn màu muôn vẻ mà còn là bài học đạo lý, đạo đức và cách ứng xử mẫu mực mang tính nhân hậu của dân tộc ta. “ Người trong một nước phải thương nhau cùng” huống chi là anh em trong một gia đình, ông bà ta có câu:
“ Anh em như thể tay chân,
Rách lành đùm bọc, dỡ hay đỡ đần”
Câu ca dao thật giản dị, gần gũi nhưng chứa biết bao nhiêu điếu cho ta suy nghĩ.
Trước tiên, ta cần hiểu ý nghĩa một số hình ảnh như “tay chân” và “ rách lành” . Tay và chân là hai bộ phận của con người, có quan hệ khăng khít với nhau, hổ trợ cho nhau. Anh em trong một gia đình cũng vậy, đều cung cha mẹ sinh ra. Đều sống chung trong mọt gia đình, một mái nhà, cùng lớn lên, cùng chén nước bát cơm, có mối quan hệ tình cảm gắn bó với nhau. Anh giúp em, em giúp anh,mối quan hệ đó giống như mối quan hệ giữa tay và chân. Qua hình ảnh so sánh ở câu thứ nhất đã nêu lên tình cảm khăng khít giữa anh và em, chính tình cảm này sẽ là cơ sở cho cách cư xử giữa anh và em.
Lành là chỉ những lúc giàu có, sung sướng; rách chỉ những lúc nghèo khổ thiếu thốn, khó khăn hoạn nạn. Hoàn cảnh thì có thể thay đổi nhưng an hem vẫn phải thương yêu nhau, đùm bọc, chia sẽ, giúp đỡ lẫn nhau, không hề thay đổi.
Câu ca dao nêu lên một vấn đè về đạo đức, đồng thời là vấn đề tình cảm cơ bản của con người: tình anh em. Anh emdo cha mẹ sinh ra, khi bé sống chung trong một gia đình phải thương yêu nhau đã đành. Nhưng khi lớn lên, dù trong hoàn cảnh sống như thế nào thì vẫn phải quan tâm, giúp đỡ chia sẽ lẫn nhau. Giữ mãi tình anh em la bổn phận của mỗi con người. Và đó chính là truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta được lưu truyền từ đời này đén đời khác và thể hiện qua câu ca dao trên. Tinh thần yêu thương đùm bọc, giúp đỡ lẫn nhau là đạo đức là nhân cách của con người. Do vậy, nếu gia đình nào biết hòa thuận, đùm bọc, chia sẽ giúp đỡ lẫn nhau thì gia đình đó được hạnh phúc vui vẻ, an nhàn.
Truyền thống cao đẹp và nhân bản ấy không chỉ dừng lại ở đó mà nó được thể hiện rộng hơn, lớn hơn giữa đồng bào trong một nước và đặc biệt là giữa dân tộc này với các dân tộc khác mỗi khi có bão lũ, thiên tai…chính tình yêu thương đùm bọc đó đã giúp cho con người vượt qua được những khó khăn trước mắt và vượt qua được những nổi đau, có tinh thần để vươn lên.
Tình an hem là tình ruột thịt gắn bó và gần gũi với nhau rất mật thiêt như tay và chân của một cơ thể. Do vậy, câu ca dao trên có ý nghĩa rất qyuan trọng đối với mỗi người. Những hình ảnh thật đơn giản và gần gũi nhưng đã đẻ lại ột bài học ứng xử thật tinh tế nhưng hết sưc gần gũi biết bao. Nếu tay chân không giúp đỡ với nhau thì cơ thể sẽ ra sao? Nếu anh em không đùm bọc che chở lẫn nhau thì cha mẹ có vui không, cuộc sống của anh thấy ấm áp và luôn có sự che chở không?
Yêu thương, đùm bọc, giúp đỡ lẫn nhau là cách sống đẹp của con người có đạo đức. Đó là tình yêu thương đùm bọc của tình anh em trong một gia đình, tình đồng bào của một dân tộc, của nhân loại. Khi chúng ta được may mắn hơn, được sống trong tình yêu thương che chở của bố mẹ, chúng ta hãy làm sao để ba mẹ luôn vui lòng khi nhìn thấy những đứa con của mình luôn đùm bọc che chở cho nhau, đó là niềm hạnh phúc lớn nhất của bố mẹ.