Question

[đặng sĩ nguyên]

Cảm nhận của em về nhân nhân vật chị Dậu trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ của Ngô Tất Tố.

Answer 1

[Athanasia Karrywang]

Chị Dậu mộc mạc, hiền dịu đầy vị tha, giàu tình yêu thương, sống khiêm nhường biết nhẫn nhục chịu đựng nhưng không hoàn toàn yếu đuối, chỉ biết sợ hãi mà trái lại, chị vẫn có một sức sống tiềm tàng mạnh mẽ, một tinh thần phản kháng tiềm tàng.

Ngô Tất Tố là một trong những nhà văn tiêu biểu của trào lưu văn học hiện thực phê phán giai đoạn 1930-1945. Các tác phẩm của ông chủ yếu xoay quanh chủ đề số phận của người nông dân trước Cách mạng. Trong số đó phải kể đến tác phẩm "Tắt đèn" với những kiếp người khốn cùng, tăm tối mà tiêu biểu là nhân vật chị Dậu. Tuy nhiên ở người phụ nữ này luôn tiềm tàng một sức sống, sức phản kháng mãnh liệt đối với xã hội đầy bất công ấy. Đoạn trích "Tức nước vỡ bờ" chính là ví dụ điển hình nhất cho vẻ đẹp của chị Dậu và của người phụ nữ Việt Nam.

Vẻ đẹp của nhân vật chị Dậu trước hết là vẻ đẹp của một người phụ nữ yêu chồng, thương con. Mở đầu đoạn trích là cảnh chị Dậu chăm sóc người chồng ốm yếu vừa được thả sau những đánh trận đánh nhừ tử vì không đủ tiền nộp sưu thuế. Đón chồng về trong tình trạng đau yếu tưởng như sắp chết mà trong nhà cũng chẳng có gì ngon để tẩm bổ, may thay người hàng xóm thương tình cho vay bát gạo nấu cháo cho chồng ăn lại sức. Cháo chín, chị ngồi quạt đợi cho cháo nguội rồi ân cần nâng chồng dậy, dịu dàng như nịnh nọt nói với chồng: "Thầy em cố ngồi dậy húp ít cháo cho đỡ sốt ruột". Chị hãy còn để ý xem chồng ăn có ngon miệng hay không. Chính những hình ảnh, cử chỉ đó đã biểu lộ sự săn sóc và yêu thương của một người vợ đối với người chồng dù đang trong cơn khốn khó.

Không những thế, khi anh Dậu vừa mới kề bát cháo lên miệng thì bọn cường hào lại tìm đến nhà lôi ra đánh đập. Thương người chồng ốm yếu, chị không quản ngại mà quỳ xuống van xin cai lệ: "Cháu xin ông", "Cháu van ông, nhà cháu vừa mới tỉnh được một lúc, ông tha cho!". Tuy thế nhưng tiếng kêu van của chị không làm cho đám cường hao có một chút động lòng, chúng cứ thế xông vào trói anh Dậu. Bị dồn vào thế chân tường, không còn con đường nào khác, chị đã tức thì đánh trả lại bọn chúng để bảo vệ người chồng đau yếu không còn chút sức kháng cự. Hành động ấy cũng đã chứng tỏ tình yêu thương của chị đối với chồng bất chấp cả cường quyền bạo ngược.

Yêu chồng, thương con, chị Dậu đau như đứt từng khúc ruột khi phải bán đứa con đầu lòng ngoan ngoãn hiếu thảo. Người đọc có thể thấy rằng chị Dậu là người mẹ tàn nhẫn, vì "hổ dữ không ăn thịt con" vậy mà ở đây chị Dậu lại nhẫn tâm bán con cho nhà Nghị Quế. Nhưng không phải vậy. Người mẹ như chị phải bán đứa con mình đứt ruột đẻ ra mới biết nó đau đớn thế nào. Chị nghĩ rằng, sau khi chồng chị được tha về, hai vợ chồng sẽ làm ăn rồi chuộc con. Hơn nữa, cái Tí cũng được vào nhà Nghị Quế sang giàu, tuy chẳng mong cao sang tốt đẹp gì nhưng như thế có khi còn hơn ở nhà. Với tất cả tình yêu dành cho chồng, cho con, chị Dậu chính là một người phụ nữ Việt Nam có những phẩm hạnh rất đáng quý và đáng trân trọng.

Ở nhân vật chị Dậu, người đọc còn thấy vẻ đẹp của một người phụ nữ giàu đức hy sinh. Cảnh nhà quẫn bách, chồng bị bắt trói vì không có tiền nộp sưu, chị Dậu phải cáng đáng vai trò là trụ cột trong cái gia đình khốn khổ ấy. Một mình chị phải chạy vạy khắp nơi, phải bán chó, bán con để lấy tiền nộp sưu cứu chồng khỏi vòng lao lý. Chị đã phải tất tả ngược xuôi, đổ bao mồ hôi nước mắt để đón chồng về trong cái tình trạng chỉ như cái xác không hồn. Thế nhưng, du khổ cực hay đau xót, người phụ nữ ấy chỉ rơi những giọt nước mắt lặng lẽ chứ không hề một lời kêu than. Một người phụ nữ Việt Nam thật nhân hậu, giàu đức hạnh và tình yêu!

Nhân hậu, giàu đức hạnh và tình yêu nhưng đó cũng chưa phải là tất cả vẻ đẹp của nhân vật chị Dậu. Ở người phụ nữ này còn toát lên tinh thần phản kháng mãnh liệt. Chính trong cái tình cảnh chứng kiến người chồng chuẩn bị lôi đi, tình yêu chồng và lòng căm thù bọn ác bá cường hào đã thôi thúc chị vùng lên dữ dội.

Khi chị đã hết lời van xin nhưng tên cai lệ vẫn không tha cho, cố tình sấn đến định bắt anh Dậu thì lúc này chị Dậu đã cảnh cáo: "Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ". Câu nói đầy cứng rắn, có đủ tình, đủ lí nhưng không ngăn nổi cái ác tiếp diễn. Tên cai lệ sấn tới tát chị và chính cái tát ấy như lửa đổ thêm dầu, làm bùng lên ngọn lửa căm hờn, chị nghiến hai hàm răng: "Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem!". Tên cai lệ chưa kịp làm gì thêm thì đã bị chị "túm lấy cổ hắn, ấn dúi ra cửa. Sức lẻo khẻo của anh chàng nghiện chạy không kịp với sức xô đẩy của người đàn bà lực điền, hắn ngã chỏng queo trên mặt đất". Còn tên người nhà lí trưởng cũng bị chị Dậu "túm tóc, lẳng cho cho một cái, ngã nhào ra thềm".

Có thể thấy sự chuyển biến tâm lý và hành động rất mạnh mẽ ở nhân vật trong tình cảnh này. Từ một người phụ nữ nông thôn hiền lương, nghèo đói, luôn sợ sệt lũ tay sai thúc thuế, chị đã dám phản kháng chống lại uy quyền. Đến lúc này thì nỗi căm phẫn đã lên đến đỉnh điểm, nỗi sợ hãi cố hữu của kẻ bị áp bức phút chốc tiêu tan, thay vào đó là một bản lĩnh quật khởi rất cứng cỏi: "Thà ngồi tù. Để cho chúng nó làm tình làm tội mãi thế, tôi không chịu được".

Tức nước thì vỡ bờ, có áp bức thì tất có đấu tranh là một quy luật tất yếu. Tuy vậy, sự đấu tranh của chị Dậu chỉ là hành động mang tính bộc phát chứ không có tính định hướng, cũng chưa có tính tập thể cho nên cuối cùng một mình chị vẫn không thể nào chống đỡ lại được cả một chế độ phong kiến thối nát, độc ác, chuyên quyền. Chị vẫn phải vùng chạy, lao vào màn đêm tăm tối như chính của cuộc đời của mình.

Đoạn trích "Tức nước vỡ bờ" được coi là một trong những đoạn trích hay nhất của tác phẩm "Tắt đèn". Đoạn trích vừa làm nổi bật vẻ đẹp của một người phụ nữ yêu chồng thương con, giàu đức hy sinh và sức phản kháng mãnh liệt, vừa thông qua đó để lên án một xã hội cường quyền, áp bức bất công đẩy người nông dân thấp cổ bé họng vào đường cùng, buộc họ phải vùng lên tranh đấu.

Answer 2

[Nie =)))]

Ngô Tất Tố bằng ngòi bút tài hoa của mình đã khắc họa nên hình tượng nhân vật chị Dậu thông qua việc đặt nhân vật trong hoàn cảnh đặc biệt. Những ngày nộp sưu, chị Dậu đứt ruột bán đi đứa con gái mới 7 tuổi, bán luôn cả đàn chó còn chưa mở mắt mà vẫn không đủ. Một người phụ nữ phải rơi vào cảnh cùng đường, đến mức phải bán đi cả khúc ruột.

Không đủ tiền nộp sưu nên anh Dậu bị bắt ra đình chịu phạt. Bị đánh cho tới khi sống dở chết dở, anh Dậu mới được thả về. Lúc này, hỉnh tượng chị Dậu – một người phụ nữ đảm đang được khắc họa. Nhờ sự giúp đỡ của hàng xóm, chị Dậu nấu bát cháo loãng cho chồng ăn hồi sức. Chị Dậu hiện lên vô cùng dịu dàng, ân cần, chu đáo.

Nhưng anh chồng vừa đưa tới miệng thì cai lệ và người nhà lí trưởng ập đến tiếp tục hành hạ anh Dậu. Phản ứng của chị Dậu có sự biến chuyển theo mức độ tăng dần, tính kịch cũng dần đẩy lên cao trào, từ nhún nhường van xin, dần dần căng thẳng, cuối cùng là quyết liệt, mạnh mẽ.

Ban đầu, chị Dậu cũng tái mặt khi bọn cai ập tới nhà. Giọng chị run run, tha thiết xin cho chồng. Thế nhưng, tên cai lệ đã đáp lại chị bằng quả “bịch” vào ngực chị mấy bịch rồi sấn sổ tới trói anh Dậu. Chị Dậu cự lại bằng lí “chồng tôi đau ốm ông không được phép hành hạ”. Xưng hô thay đổi từ “cháu” gọi “ông” thành “ông” – “tôi”. Sự thay đổi ngôi thứ đẩy chị Dậu lên ngang hàng với bọn lính, cai. Với người phụ nữ này, bọn cường hào, ác bá có thể chà đạp chị bằng vũ lực, nhưng không được phép chà đạp lên chồng chị.

Xem thêm:  Đóng vai Ông giáo kể lại chuyện Lão Hạc bán chó và cái chết của lão Hạc

Nhưng thói đời là thế, bọn tàn ác đó nào chịu buông tha. tên cai lệ không thèm trả lời mà còn tát vào mặt chị Dậu một cái đánh bốp rồi nhảy vào cạnh anh Dậu. Chị Dậu nghiến hai hàm răng lại: “Mày trói ngay chồng bà đi bà cho mày xem”. Niềm căm giận trỗi dậy trong câu nói. Ngôi thứ tiếp tục thày đổi thành “bà”-“mày”.

Đoạn trích bước vào mâu thuẫn đỉnh điểm khi chị Dậu chuyển từ đấu lí sang đấu sức. Không còn cách nào khác, chị Dậu liền xông tới túm cổ đẩy tên cai ngã chổng quèo, túm tóc mấy tên người nhà lí trưởng lẳng cho một cái ngã nhào ra thềm. Những từ chỉ hành động như “túm cổ”, “ấn dúi”, “túm tóc”, “lẳng” đã tạo nên một nhân vật chị Dậu có sức sống tiềm tàng và sức phản kháng mạnh mẽ.

Tóm lại, thông qua đoạn trích “Tức nước vỡ bờ”, nhân vật chị Dậu hiện lên trong hoàn cảnh đau thương nhưng vẫn giữ được phẩm chất cao đẹp, đó là giàu tình yêu thương và tinh thần bất khuất. Qua đó, Ngô Tất Tố muốn phê phán hiện thực xã hội nửa thực dân phong kiến áp bức, bóc lột người nông dân tới cùng cực đồng thời ca ngợi vẻ đẹp người phụ nữ Việt Nam giàu nghị lực, giàu đức hi sinh.

Đoạn trích cũng thể hiện tài văn chương uyên bác của Ngô Tất Tố. Sự khéo léo trong khắc hoạ nhân vật hay dùng từ “đắt” để lột tả diễn biến đầy kịch tính trong hành động của mỗi nhân vật tạo nên một nhà văn Ngô Tất Tố với phong cách rất riêng.

Ht nhé