Question

[mai thanh xuân]

nêu suy nghĩ của em về bài thơ "Bếp lửa " của Bằng Việt

Answer 1

[Thời Sênh]

1. Mở bài:
-Thơ Bằng Việt trong trẻo, mượt mà, thường khai thác những kỉ niệm, ước mơ tươi đẹp
-Bài thơ được sáng tác năm 1963, khi ông còn là sinh viên du học ở nước ngoài
-Qua hồi tưởng và suy ngẫm của người cháu đã trưởng thành, bài thơ gợi lại những kỉ niệm đầy xúc động về người bà và tình bà cháu, đồng thời thể hiện lòng kính yêu trân trọng và biết ơn của người cháu đối với bà
2. Thân bài:
-Nói về hình ảnh bếp lửa khơi nguồn cảm xúc về bà:" Một bếp lửa...nắng mưa"
-Từ "chờn vờn", "ấp iu" vừa gợi bếp lửa, vừa gợi cảm xúc, gợi bàn tay liên nhẫ, khéo léo và tấm lòng chi chút của người nhóm lửa."chờn vờn" gợi hình ảnh bếp lửa hồng trong buổi sớm mai bình yên, bếp lửa ấy giờ đây vẫn chờn vờn trong tâm trí, ám ảnh nỗi nhớ của nhà thơ. Hình ảnh ấy đã khơi nguồn nỗi nhớ thương của cháu đối với bà.
-"thương bà biết mấy nắng mưa" thể hiện lòng thương bà vất vả, khó nhọc qua thời gian
-"lên 4 tuổi...khói","năm ấy...còn cay"
-Khi lên 4 tuổi kỉ niệm về một cuộc sống nghèo khổ, vất vả, khó nhọc
-Đó là một tuổi thơ đầy biến động, một tuổi thơ không yên tĩnh, một tuổi thơ cay cực cơ hàn, tuổi thơ ấy gắn với nạn đói 1945. Cái vị cay xè của khói hun nơi bếp lửa, những nhà nghèo vẫn bám lấy bao tâm hồn tuổi thơ.
-Kỉ niệm sâu sắc nhất trong 8 năm cùng bà nhóm lửa là về tiếng chim tu hú
-Tiếng tu hú gợi hoài niệm, gợi ra tình cảnh vắng vẻ, nhớ mong của hai bà cháu
-Tiếng chim tu hú đã trở thành một mảnh tâm hồn tuổi thơ
-Trong hoàn cảnh đó người cháu đã nhận được sự chăm sóc, dạy bảo của người bà
-Các từ ngữ "bà bảo", "bà dạy", "bà chăm" đã diễn tả một cách sâu sắc tấm lòng đôn hậu, tình thương bao la, sự chăm chút của bà đối với cháu
-Đoạn thơ tiếp theo tô đậm phẩm chất cao quý của người bà:" Năm giặc...bình yên"
-Trong những năm tháng ấy, bà là chỗ dựa tinh thần vững chắc, tần tảo, lam lũ, chịu thương, chịu khó, giàu tình yêu và đức hi sinh
-Đó cũng là vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam trong kháng chiến
-"Rồi sớm rồi chiều...dẳng" từ bếp lửa đứa cháu lại nghĩ về ngọn lửa. Một hình tượng rất tráng lệ. Bếp lửa bà nhen sớm sớm chiều chiều đã bừng lên thành ngọn lửa bất diệt
-Điệp ngữ "một ngọn lửa" và kết cấu song hành đã làm cho giọng thơ vang lên mạnh mẽ, đầy xúc động, tự hào
-Bếp lửa bà nhen không còn là bếp lửa thông thường, đức tin trong sáng, mãnh liệt, bếp lửa bà nhen còn bằng tấm lòng. Bà đã nhóm lên một bếp lửa tinh thần trong tâm hồn đứa cháu
-8 câu thơ tiếp theo là những suy nghĩ sâu sắc của người cháu về bà kính yêu, một bếp lửa trong những gia đình Việt Nam chúng ta.
-Cuộc đời người bà lận đận, vất vả
-Cháu vô cùng cảm phục và biết ơn bà, bà không chỉ nhóm bếp lửa bằng đôi bàn tay già nua, gầy guộc mà bằng tất cả tấm lòng đôn hậu, ấp iu, nồng đượm của bà đối với cháu
"Nhóm bếp lửa...tuổi nhỏ"
- Chữ "nhóm" được nhắc lại 4 lần, đan kết với những chi tiết rất thực và gần gũi thân quen đối với mọi ng ưo ừi, đối với mọi gia đình chúng ta. Vị ngọt bùi của khoai sắn, hương vị ngào ngạt của nồi xôi gạo mới đều do bàn tay tần tảo của bà nhóm lên. Bà nhóm lửa cho hôm qua, cho hôm nay và cho cuộc đời mới, cho cháu con, cho mọi người và cho cả bà. Và như vậy, bà không những là người nhóm lửa, giữ lửa mà còn là người truyền lửa cho các thế hệ nối tiếp. Bếp lửa vì thế mà trở nên kì lạ, thiêng liêng
-Giờ đây người cháu đã sống với một cuộc đời mới vui, đẹp
-Điệp từ trăm diễn tả niềm vui, không gian rộng mở
-Nhưng cháu vẫn không nguôi nhớ bà, thương bà
*Bài thơ kết hợp biểu cảm, tự sự, miêu tả, bình luận. Giọng điệu tâm tình, thiết tha, sâu lắng. Đặc biệt bài thơ sáng tạo hình ảnh bếp lửa vừa thực vừa mang ý nghĩa biểu tượng. Nhấn mạnh về sự tần tảo, chăm sóc của người bà với cháu. Bếp lửa và người bà luôn luôn gắn bó
3.Kết bài:
-Bếp lửa là bài thơ hay, độc đáo của Bằng Việt
-Đọc bài thơ chúng ta vô cùng xúc động về tâm tình tuổi thơ, về hình ảnh và vai trò của người bà trong gia đình
-Bà đã khơi nguồn mọi sức sống cho con cháu, là người bà đáng trân trong, đáng quý
-Tình cảm biết ơn, yêu thương đối với bà cũng là đối với gia đình, quê hương, đất nước
-Liên hệ bản thân

Answer 2

[Huỳnh lê thảo vy]

Tình cảm gia đình là một mảng đề tài quan trọng của văn học Việt Nam thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Viết về đề tài này, đã có những tác phầm ngợi ca tình mẫu tử, tình phụ tử thiêng liêng. Và nhà thơ Bằng Việt đã góp phần làm phong phú thêm chủ đề bằng tình cảm bà cháu sâu đậm trong bài thơ “Bếp lửa”.

Bài thơ ra đời năm 1963, khi ấy nhà thơ đang học tập và sinh sống ở nước bạn Liên Xô. Trong nước, cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước của dân tộc đang dần đến hồi cam go. Nhớ về Tổ quốc trong những ngày tháng ấy, Bằng Việt gửi trọn niềm thương nỗi nhớ cho người bà tần tảo, vất vả mà giàu tình yêu thương của mình.

Bài thơ có tên là “Bếp lửa” nhưng một điều dễ nhận thấy là hình ảnh đầy sức gợi ấy được gợi cảm hứng từ người bà. Hay nói cách khác, bếp lửa trong kí ức nhà thơ được nhóm lên từ đôi tay của bà: sáng sáng chiều chiều bà nhen bếp lửa thổi gạo, nấu cơm một tay tảo tần nuôi cháu, Bởi thế, hình ảnh bếp lửa bập bùng trong bài thơ để hình ảnh thiêng liêng ấy gắn bó mật thiết với hình ảnh của bà. Nhắc về bà là nhớ về bếp lửa và nhớ về bếp lửa là nhớ về bà. “Bếp lửa” là bài ca về tình bà cháu ấm áp, cảm động.

Bài thơ mở đầu bằng những hình ảnh thơ đầy ám ảnh:

“Một bếp lửa chờn vờn sương sớm

Một bếp lửa ấp iu nồng đượm

Cháu thương bà biết mấy nắng mưa”.

Ngọn lửa “chờn vờn sương sớm” là ngọn lửa thực trong lòng bếp lửa được nhen lên trong mỗi sớm mai. Còn ngọn lửa “ấp iu nồng đượm” là ngọn lửa của yêu thương mà bà dành cho cháu. Bởi vậy nên nhắc đến bếp lửa là nhắc đến bà với bao tình thương và nỗi nhớ: “Cháu thương bà biết mấy nắng mưa”. Những nắng mưa ấy là gì?

Là cuộc đời đầy vất vả nhọc nhằn không chỉ nuôi con mà còn thay con nuôi cháu:

“Đó là năm đói mòn đói mỏi

Bố đi đánh xe khô rạc ngựa gầy”.

Nhà thơ nhắc lại những năm tháng khủng khiếp của nạn đói 1945. Ngày tháng ấy đến người cha đương sức trẻ phải “khô rạc ngựa gầy” mà không đủ ăn. Vậy mà bà đã già cả, ốm yếu lại một tay nuôi dạy cháu. Cái đói, cái chết rình mò nhưng bà vẫn dành tất cả yêu thương mang đến cho cháu những bữa ăn nhọc nhằn:

"Lên bốn tuổi cháu đã quen mùi khói”

“Khói hun nhèm mắt cháu

Nghĩ lại đến giờ sống mũi còn cay”.

Cùng với hình ảnh bếp lửa, còn có một âm thanh tha thiết gắn với người bà: tiếng tu hú:

“Tiếng tu hú sao mà tha thiết thế”

“Tu hú ơi chẳng đến ở cùng bà

Kêu chi hoài trẽn những cánh đồng xa”.

Tiếng tu hú thường gợi đến cảnh đồng vàng đầy lúa chín. Nhưng trong những năm tháng ấy, tiếng tu hú tha thiết thê lương là tiếng khóc, tiếng than cho những mất mát, nghèo đói. Được bà yêu thương, che chở, người cháu chạnh lòng mà mời gọi tiếng chim “đến ở cùng bà”. Vậy là đối với cháu, bà đã trở thành biểu tượng của sự đùm bọc, chở che đầy cao cả.

Cơ cực lên đến tận cùng khi:

“Giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi

Làng xóm bốn bên trở về lầm lụi”.

Nhưng ngay cả khi ấy, khi mà mọi vật đã trở thành phê tích, hoang tàn, sự sống đã bị triệt tiêu thì ở bà vẫn ánh lên những tia lửa cùa tin yêu:

“Rồi sớm rồi chiều bếp lửa bà nhen

Một ngọn lửa lòng bà luôn ủ sẵn

Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng”.

Thời thế có thăng trầm biến chuyển thì lòng bà vẫn như ngọn lửa, trước sau vẫn bùng lên trong bếp nhỏ “chứa niềm tin dai dẳng” vào cuộc đời. Nuôi cháu ăn, bà còn “dạy cháu làm, chăm cháu học” không muôn để cái đói, cái nghèo vùi dập đời sống văn hóa, tinh thần của cháu. Đó là tư tưởng vô cùng tiến bộ hiếm thấy ở những người mà tuổi tác đã như bà. Điều đặc biệt là bà đã âm thầm đón nhận gian khó và lại một mình chịu đựng những nhọc nhằn, không muốn những cực nhọc cùa bản thân làm con cái lo lắng:

“Bố ở chiến khu bố còn việc bố

Mày có viết thư chớ kể này kể nọ

Cứ bảo rằng nhà vẫn được bình yên”.

Hình ảnh bà hiện lên chẳng những ấm áp yêu thương mà còn đầy cao cả, vị tha và giàu đức hi sinh. Đó phải chăng là tấm lòng muôn thuở của những người bà, người mẹ trên mảnh đất Việt Nam này?

Suốt những phần đầu của bài thơ, nhà thơ vừa kể, vừa tỏ lòng thương nhớ, ngợi ca, biết ơn công lao của bà. Và đến đây, ông đúc kết lại về sự kì lạ và linh thiêng của hình ảnh bếp lửa và cũng là của bà:

"Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa

Mấy chục năm rồi đến tận bây giờ

Bà vẫn giữ thói quen dậy sớm

Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm

Nhóm niềm yêu thương khoai sắn ngọt bùi

Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui

Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ

Ôi kì lạ và thiêng liêng! Bếp lửa!”

Mấy chục năm đã trôi qua, “niềm tin dai dẳng” trong bà chưa bao giờ lụi tắt, để đến tận bây giờ “bà vẫn giữ thói quen dậy sớm”. Bà vẫn tiếp tục nhóm lên ngọn lửa của yêu thương, của sẻ chia ấm áp, của bầu trời tuổi thơ đẹp đẽ trong cháu,... Bếp lửa nhóm lên hay tay bà gây dựng? Tất cả đều là những miền kì lạ và thiêng liêng không ai gọi tên được bao giờ. Nhà thơ chỉ có thể thốt lên một tiếng “Ôi!” đầy cảm động.

Những ân tình của bà theo cháu suốt cả cuộc đời. Để giờ đây:

"Giờ cháu đã đi xa

Có ngọn khói trăm tàu

Có lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả

Nhưng chẳng lúc nào quên nhắc nhở

Sớm mai này bà nhóm bếp lên chưa?...

Lời nhắc ấy là lời nhắc cháu đã mang theo từ bếp lửa của bà. Ngọn lửa ấy luôn cháy trong lòng cháu. “Chờn vờn”, “ấp iu” nhưng dai dẳng và bền bỉ dù là “khói trăm tàu, lửa trăm nhà, niềm vui trăm ngả” vẫn không thể nào khiến nó bị lụi tàn hay che khuất.

Tình bà cháu trong “Bếp lửa” của Bằng Việt là tình cảm thiêng liêng cảm động. Bà dành cho cháu những hi sinh thầm lặng của phần đời mong manh còn lại. Bà là mái ấm chở che, bao bọc tuổi thơ dại khờ, yếu đuối của cháu trước những mất mát, đau thương của cuộc sống. Và người cháu, những năm tháng cháu đi trong đời là những năm tháng cháu nhớ đến bà với lòng tin yêu và biết ơn sâu sắc. Ngọn lửa bà trao cho cháu đưạc cháu giữ vẹn nguyên để trở thành ngọn lửa trường tồn, bất diệt.

Nội dung tư tưởng của “Bếp lửa” được thể hiện sâu sắc hơn nhờ những hình ảnh thơ sinh động, giàu sức liên tưởng: “bếp lửa chờn vờn sương sớm”, “bếp lửa ấp iu nồng đượm”,…cùng với đó là điệp từ “nhóm” đặc biệt được sử dụng ở cuối bài thơ. Song quan trọng hơn tất thảy là cảm xúc chân thành và lòng yêu mến vô bờ của nhà thơ đối với người bà kính yêu của mình.

Đọc và cảm nhận tình yêu thương chan chứa trong bài thơ “Bếp lửa”, người đọc thấy yêu hơn, trân trọng hơn những ngọn lửa tỏa trong căn nhà mình cùng những người thân yêu ta có được trên đời.