[ 1 ] Nó nằm lặng lẽ ở đó, bóng râm của cây hòe bên sân không che được nó, hoa cũng chẳng bao giờ mọc trên mình nó. Cỏ dại mọc, dâu leo lan dần phủ lên nó một lớp rêu xanh màu đen lốm đốm. Bọn trẻ chúng tôi cũng ghét hòn đá, đã từng rủ nhau vần đi, song không vần nổi. Tuy luôn luôn mắng chê nó, song chẳng biết làm thế nào, đành kệ nó nằm chết gì ở đó.
[ 2 ] Cuối cùng một hôm, có một nhà thiên văn về làng. Ông đi qua ngõ nhà tôi, chợt phát hiện ra hòn đá này, ánh mắt cứ cuốn hút vào nó. Ông đã ở lại không đi nữa, và sau đó lại có vài người kéo đén, bảo đó là hòn đá rơi từ vũ trụ xuống đã hai ba trăm năm, là một hòn đá rất ghê gớm. Sau đó không lâu, một chiếc ô tô đến đã cẩn thận chở hòn đá đi.
[ 3 ] Chuyện này khiến bọn tôi đứa nào cũng hết sức ngạc nhiên. Hòn đá vừa xù xì, xấu xí, vừa tai quái này, thì ra từ trên trời rơi xuống. Nó đã từng vá trời, đã từng tỏa nhiệt, tỏa ánh sáng trên trời. Tổ tiên của chúng ta có lẽ đã nhìn thấy nó, nó đã đem lại cho tổ tiên ánh sáng, lòng ngưỡng mộ và sự ước ao, song nó đã rơi xuống trong bùn đất, trong cỏ hoang, nằm ở đấy mấy trăm năm ư?
Bà nội bảo:
- Thật chẳng thể nhận ra, hòn đá không bình thường, ngay đến tường cũng không xây nổi, bậc lên xuống cũng chẳng thể lát được!
- Nó xấu xí quá mà! - Nhà thiên văn bảo
- Đúng, nó xấu xí quá.
- Nhưng đó chính là cái đẹp của nó - Nhà thiên văn nói tiếp. - Nó lấy xấu làm đẹp.
- Lấy xấu làm đẹp ư?
- Đúng, xấu đến tận cùng là đẹp đến tận cùng. Chính vì thế nó không phải là hòn đá bướng bỉnh thông thường, đương nhiên không thể xây tường, lát bậc lên xuống, không thể điêu khắc và giặt vò quần áo. Nó không phải là thứ để làm những trò ấy, cho nên thường bị người ta chê bai.
Bà nội đỏ mặt. Tôi cũng đỏ mặt.
Tôi cảm thấy xấu hổ cho minh, đồng thời cảm thấy cái vĩ đại của hòn đá, thậm chí tôi còn oán giận hòn đá tại sao đã im lặng chịu đựng tất cả bao nhiêu năm nay? Song tôi lại lập tức cảm nhận sâu sắc sự vĩ đại của hòn đá đã sống âm thầm và không sợ hiểu lầm.
(Theo Giả Bình Ao, Cây Phật, in trong Tản văn, NXB Văn học, Hà Nội 2003)
Câu 1: Đoạn văn bản trên sử dụng phương thức biểu đạt gì? (0.5đ)
Câu 2: Đoạn văn 2 bản trên cho biết nguồn gốc của hòn đá từ đâu tới? (0.5đ)
Câu 3: Tại sao nhân vật tôi cảm thấy xấu hổ cho mình? (1đ)
Câu 4: Em hiểu như thế nào về ý nghĩa của câu:”Đúng, xấu đến tận cùng là đẹp đến tận cùng”? (1đ )
