Trong “Sapiens- Lược sử loài người” tác giả Yuval Noah Harari đã chia sẻ về “Khoa học và Cách mạng công nghiệp đã đem lại cho nhân loại những quyền lực siêu việt cũng như nguồn năng lượng gần như vô biên”. Thật đúng như vậy, sức mạnh của công nghệ đã mở ra một kỷ nguyên mới cho sự phát triển thế giới. Trí tuệ nhân tạo được sử dụng thay thế sức lao động của con người đang dần trở thành xu thế phát triển được rất nhiều quốc gia lựa chọn trong đó Nhật Bản. Bản thân tôi may mắn khi có dịp được đến Nhật Bản trong đợt nghỉ lễ vừa qua và được chứng kiến sự phát triển vượt bậc về công nghệ trí tuệ nhân tạo của đất nước mặt trời mọc. Trong đó phải kể đến thành công của cô người máy Chihira Aico tại  Mitsukoshi - cửa hàng lâu đời nhất ở Nhật Bản. Khoảnh khắc được gặp cô người máy đặc biệt ấy đã trở thành dấu ấn sâu đậm trong trái tim tôi. 

            Được đặt chân đến xứ sở phù tàng là ước mơ lớn nhất của bản thân tôi khi còn là một đứa trẻ. Một phần vì yêu thích văn hóa và con người Nhật Bản nhưng hơn hết tôi muốn mở rộng tầm mắt của mình tại một đất nước nổi tiếng với sự phát triển bậc nhất thế giới. Giấc mơ ấy đã trở thành hiện thực trong đợt nghỉ lễ vừa qua khi tôi đạt được thành tích cao trong cuộc thi học sinh giỏi của tỉnh, bố mẹ đã quyết định cho tôi một chuyến đi đến miền đất tôi luôn ao ước ấy - Nhật Bản. Dù chỉ là một khoảng thời gian ngắn ngủi nhưng Nhật Bản đã ghi dấu trong tim tôi những ấn tượng sâu đậm. Đặc biệt là khi đến Tokyo hoa lệ và được đặt chân tới chuỗi cửa hàng bách hóa lâu đời nhất Nhật Bản - Mitsuhiko. Tôi hoàn toàn bị choáng ngợp bởi sự độc đáo của nơi đây bởi từng vị trí trong cửa hàng đều mang đậm dấu ấn rất riêng của người Nhật Bản. Ngay cả khi thời gian trôi qua một trăm năm, dạo quanh tòa nhà vẫn thấy còn nguyên vẹn nét cổ xưa, truyền thống mà không lỗi thời.

     Tôi muốn tìm mua vài món quà lưu niệm dành cho người thân ở Việt Nam nên đã trở lại quầy lễ tân để hỏi thêm thông tin chi tiết về vị trí của những vật phẩm truyền thống của Nhật Bản. Từ xa, tôi đã thấy quầy lễ tân có rất nhiều người đang vây quanh. Điều đó khiến tôi tò mò chuyện gì đã xảy ra ở quầy lễ tân? Sao có nhiều người lại đứng ở đó. Nhưng khi tôi đến nơi thì không có chuyện gì nghiêm trọng như tôi nghĩ, mọi người chỉ đang vây quanh chụp ảnh nhân viên lễ tân đứng ở quầy. Đó là một cô gái xinh đẹp đang nói “irashaimasen” ( Xin chào quý khách ) với tất cả mọi người. Một lần nữa trong đầu tôi lại nảy ra vô vàn thắc mắc: cô ấy xinh đẹp nhưng điều gì khiến nhiều người muốn chụp hình của cô ấy đến như vậy? Hơn hết, tại sao mọi người đều tỏ ra hứng thú và bất ngờ với từng cử chỉ của cô ấy? Bao nhiêu câu hỏi cứ quanh quẩn trong đầu tôi cho đến khi người hướng dẫn viên bên cạnh cất lời giải thích cho tôi. Có lẽ chị cũng đã biết tôi đang thắc mắc điều gì.

- Em biết điều đặc biệt ở cô ấy là gì không? Đây là Chihira Aico và là một người máy của hãng Toshiba sản xuất. Cô ấy được coi như là một nhân viên tiếp tân chính thức ở đây. 

 Tôi thật sự rất bất ngờ. Ôi! Không thể tin được trước mắt tôi là một robot. Nó khác xa với những hiểu biết của tôi trước đây khi nghe đến người máy. Người máy robot: là sản phẩm khoa học công nghệ của ngành công nghiệp tự động hóa có thể thực hiện những công việc một cách tự động bằng sự điều khiển của máy tính hoặc các vi mạch điện tử được lập trình. Cô người máy trước mắt tôi đây hoàn toàn khác biệt so với những người máy tôi được nhìn thấy trong sách báo hay phim ảnh bởi cô ấy rất giống người thật. Từ ngoại hình, lời nói, cử chỉ đều y hệt một con người. Khi bước vào cửa hàng tôi đã đi qua và nhìn thấy cô gái này nhưng khi ấy tôi hoàn toàn không nhận ra cô ấy là một người máy. Nếu không đứng ở khoảng cách gần hoặc được người khác thông báo cô ấy là một người máy thì thật khó để nhận ra sự thật này. Thấy tôi còn bất ngờ, chị hướng dẫn viên tiếp tục giải thích: 

- Đặc biệt lắm đúng không em? Ở Nhật, người máy được mô phỏng có hình dáng giống với con người, có thể hiểu và nói được nhiều ngôn ngữ khác nhau, sau làm được nhiều công việc như con người khi chẳng hạn như bán hàng, đón tiếp bệnh nhân... có người máy còn được công nhận quyền công dân như con người. Và Chihara Aico là một trong số đó. Bên phía nhà sản xuất Aico còn từng nhận định cô ấy chính là bước đi đầu tiên của hãng để phát triển những loại robot khác có thể làm được những việc nặng và căng thẳng thay cho con người. Em có thể tiến đến gần để quan sát Aico kĩ hơn. 

   Tôi tiến lên phía trước thêm vài bước. Quả thật, Aico chân thật đến từng chi tiết nhỏ như một con người thực thụ. Giờ tôi mới phát hiện làn da của cô người máy này được làm bằng một lớp silicon mịn màng. Chẳng trách nhìn ngoại hình của Aico lại giống con người đến thế. Cô mặc trên mình bộ Kimono truyền thống của Nhật Bản được. Mái tóc được búi sau đầu gọn gàng được có định bằng một chiếc nơ đỏ. Bất cứ người nào đi qua cô đều niềm nở cúi đầu chào. Khi khách hàng có nhu cầu tìm hiểu bất cứ thông tin gì, Aico đều tận tình giải đáp một cách chuyên nghiệp. Đặc biệt với nụ cười trên thường trực trên môi nhìn Aico dường như chưa bao giờ mệt mỏi hay chán nản đến mỗi khách hàng đến với cửa hiệu. 

         Một điều thường thấy trong xã hội hiện đại vẫn còn nhiều người bài xích sự xuất hiện của Robot trong các công việc xã hội. Bởi một số người vẫn còn cho rằng “robot là một hiểm họa”. Chúng là trí tuệ nhân tạo nhưng lại lấy mất vị trí công việc của con người. Nhưng dường như mọi người ở Nhật đều coi Aico như một người nhân viên tiếp tân thật sự. Mọi khách hàng đều xếp hàng theo thứ tự, khi đối diện với Aico họ vô cùng lịch sự và nhã nhặn như đối với một con người bình thường. Khi có được thông tin mình cần, họ đều không quên nói “Arigatou gozaimasu” ( Xin cảm ơn) với cô người máy ấy. Nét mặt cho thấy họ có vẻ rất hài lòng với thái độ và cách thực phục vụ của Aico. Sau một khoảng thời gian xếp hàng cuối cùng cũng đến lượt tôi và chị hướng dẫn viên du lịch. Dù không hiểu hết được những gì hai người đã trao đổi nhưng tôi vẫn cảm thấy có ấn tượng rất tốt với sự chuyên nghiệp của Aico. Cô ấy chỉ cho chị hướng dẫn viên vị trí đến quầy bán vật phẩm truyền thống của Nhật Bản kĩ đến từng chi tiết và đưa cho chúng tôi một tấm bản đồ nhỏ để chắc chắn rằng chúng tôi sẽ đến đúng nơi mà mình cần tìm. Khi chúng tôi rời đi Aico còn không quên chúc chúng tôi có chuyến đi vui vẻ ở Nhật Bản. Dư âm của lần gặp mặt ấy còn kéo dài cho đến khi tôi đã kết thúc chuyến đi ở xứ sở hoa anh đào. Dù chỉ tiếp xúc trong một khoảnh khắc ngắn ngủi nhưng ấn tượng về Aico là điều không bao giờ nhạt phai. Tôi mong muốn sẽ có một ngày mình có cơ hội đặt chân đến Nhật Bản thêm một lần nữa để gặp lại được Aico. Khi ấy, tôi sẽ dùng vốn tiếng Nhật của mình để nói chuyện trực tiếp cùng cô người máy dễ thương ấy. 

              Cuộc sống đang từng bước chuyển mình. Khi công nghệ lên ngôi đồng nghĩa với việc sẽ có càng nhiều người máy hơn xuất hiện trong các khía cạnh của đời sống xã hội. Đây chính là điều tất yếu. Sau cuộc gặp gỡ với người máy Chihara Aico ở Nhật Bản, tôi hy vọng tại Việt Nam trong tương lai có thể sản xuất được những người máy tuyệt vời như thế để giảm bớt gánh nặng và căng thẳng cho con người trong công việc đồng thời nâng cao năng suất lao động trên mọi lĩnh vực kinh tế và sản xuất.