Đề thi tỉnh Ninh Thuận
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÒA TẠO NINH THUẬN
KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT CHUYÊN
NĂM HỌC 2016-2017
Khóa ngày: 1/06/2016
Môn thi chug: Ngữ văn
Thời gian: 120 phút
I.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN (3 ĐIỂM)
Đọc đoạn trích văn bản dưới đây rồi trả lời các câu hỏi từ 1 đến 4
“Chúng tôi có ba người. Ba cô gái.Chúng tôi ở trong một hang dưới chân cao điểm. Con đường qua trước hang, kéo lên đồi, đi đến đâu đó, xa! Đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng lẫn lộn. Hai bên đường không có lá xanh. Chỉ có những thân cây bị tước khô cháy. Những cay nhiều rễ nằm lăn lóc. Những tảng đá to. Một vài cái thùng xăng, hoặc thành ô tô méo mó, han gỉ nằm trong đất.
Việc của chúng tôi là ngồi đây. Khi có bom nổ thì chạy lên, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom. Người ta gọi chúng tôi là tổ trinh sát mặt đường. Cái tên gợi sự khát khao làm nên những sự tích anh hùng. Do đó, công việc cũng chẳng đơn giản. Chúng tôi bị bom cài luôn. Có khi bò trên cao điểm về chỉ thấy hai con mắt lấp lánh. Cười thì hàm rang lóa lên khuôn mặt nhem nhuốc…”
(Trích Những ngôi sao xa xôi – Lê Minh Khuê, Ngữ văn 9,
Tập 2, NXBGDVN, 2015)
Câu 1: (0,5 điểm) Đoạn trích trên viết về nội dung gì?
Câu 2: (0,5 điểm) Kể tên hai tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 9 cùng viết về đề tài với đoạn văn trên.
Câu 3: (0,5 điểm): Chỉ ra phép liên kết vả từ ngữ thể hiện phép liên kết có trong hai cây sau: Cái tên gợi sự khát khao làm nên những sự tích anh hùng. Do đó, công việc cũng chẳng đơn giản.
Câu 4: (1,5 điểm) Qua đoạn văn trên, em hãy đánh giá tính chất công việc được các nhân vật đảm trách. Qua đó, em có suy nghĩ gì về những con người đã cống hiến tuổi thanh xuân cho Tổ quốc? (Viết đoạn văn ngắn khoảng 5-7 câu)
II. TẠO LẬP VĂN BẢN
Câu 1: (2 điểm)
“Vẽ bậy trên tường, trên bàn ghế, nhả kẹo sao su bừa bãi trên cầu thang, lối đi, sân trường là một hiện tượng khá phổ biến hiện nay đang xảy ra trong nhiều trường học.”
Em có đồng ý với nhận định trên không? Hãy viết một đoạn văn khoảng 200 từ bày tỏ quan điểm của mình về hiện tượng ấy.
Câu 3: (5 điểm)
Cảm nhận vầ hai khổ thơ sau:
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc."
(Mùa xuân nho nhỏ - Thanh Hải)
Câu | Ý | Nội dung |
I |
| Đọc hiểu |
| 1 | Đoạn trích viết về nội dung công việc phá bom và san đất lấp bom của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. |
| 2 | Đồng chí – Chính Hữu Bài thơ về tiểu đội xe không kính – Phạm Tiến Duật |
| 3 | Phép liên kết là phép nối. Từ ngữ thể hiện phép liên kết là “do đó” |
| 4 | - Đánh giá tính chất công việc mà các nhân vật đảm trách: nguy hiểm, khó khăn, cái chết rình rập, có thể hi sinh bất cứ lúc nào. - Hình thức: đoạn văn từ 5-7 câu - Nội dung: + Đó là những người đã hi sinh tuổi thanh xuân của mình để cống hiến cho sự bình yên của Tổ quốc. + Họ đã đi theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, đấu tranh cho độc lập, tự do của Tổ quốc, cho cuộc sống của nhân dân. + Ngợi ca những người anh hùng, có thể có tên hoặc vô danh nhưng đã làm nên Đất Nước. + Phê phán những người trong thời đại ngày nay chỉ biết hưởng thụ, ích kỉ, cá nhân. + Liên hệ bản thân. |
II |
| Làm văn |
1 |
| Nghị luận xã hội |
| 1 | Giải thích -“Vẽ bậy trên tường, trên bàn ghế, nhả kẹo sao su bừa bãi trên cầu thang, lối đi, sân trường là một hiện tượng khá phổ biến hiện nay đang xảy ra trong nhiều trường học.” - Đây là hiện tượng tiêu cực cần có những biện pháp quản lí. |
| 2 | Bình luận, chứng minh a. Vì sao có hiện tượng này - Ý thức của học sinh kém. - Do chơi đùa, hiếu động của học trò. - Làm theo nhau, không có định hướng bảo vệ môi trường, bảo vệ cảnh quan trường học xanh – sạch – đẹp. - Không có biện pháp giáo dục thỏa đáng. b. Biểu hiện - Hiện tượng này diễn ra ở nhiều trường học. - Càng những bậc học cao, các hình thức càng tinh vi hơn. - Được nhắc nhở nhưng không sửa chữa mà vẫn tái phạm. - Ô nhiễm môi trường xung quang lớp học, trường học, là nguyên cớ cho các bẹnh dịch phát sinh. c. Hậu quả - Môi trường học tập không lành mạnh. - Mất mĩ quan trường học. - Ảnh hưởng môi trường chung d. Giải pháp - Giáo dục học sinh có ý thức bảo vệ môi trường, bảo vệ cơ sở vật chất chung của nhà trường. - Xử lí nghiêm những trường hợp vi phạm. |
| 2.3 | Bài học hành động và liên hệ bản thân - Ca ngợi hay phê phán những người có hay không có ý thức bảo vệ trường lớp. - Liên hệ bản thân. |
3 |
| Nghị luận văn học |
| 3.1 | Giới thiệu chung - Tác giả Thanh Hải tên khai sinh là Phạm Bá Ngoãn, quê ở huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. Là một trong những cây bút có công xây dựng nền văn học cách mạng miền Nam ngay từ buổi đầu. - Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” được viết vào tháng 11/1980, không bao lâu trước khi nhà thơ qua đời, thể hiện niềm yêu cuộc đời, đất nước thiết tha và ước nguyện của tác giả. - Đoạn thơ được trích là haikhổ thơ thuộc phần cuối của tác phẩm, thể hiện sâu sắc nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. |
| 3.2 | Phân tích a.Ước nguyện của nhà thơ (8 câu tiếp) - Muốn làm những việc hữu ích dâng hiến cho đời, bày tỏ qua những hình ảnh tự nhiên giản dị và đẹp. Đẹp, tự nhiên và giàu ý nghĩa vì nhà thơ đã lấy cái đẹp tinh túy của thiên nhiên để diễn tả vẻ đẹp của tâm hồn. - Làm con chim hót giữa muôn vàn tiếng chim vô tư cống hiến tiếng hót vui, làm một cành hoa giữa vườn hoa xuân rực rỡ vô tư cống hiến hương sắc cho đời, làm một mùa xuân nho nhỏ góp vào mùa xuân to lớn của đất nước, của cuộc đời chung. Đầu bài thơ, tác giả khắc họa mùa xuân bằng bông hoa và tiếng chim hót.Cấu tứ lặp đi lặp lại như vậy tạo ra sự đối ứng mạnh mẽ. Hình ảnh chọn lowcj trở lại đã mang một ý nghĩa lớn: mong muốn được sống có ích, cống hiến cho đời là một lẽ tự nhiên. - Điệp từ “ta” như một lời khẳng định: Nó không chỉ là lời tâm niệm thiết tha, chân thành của nhà thơ mà còn đề cập đến một vấn đề lớn là khát vọng của nhiều người.Ước nguyện hóa thân vô cùng cháy bỏng, nhưng được tác giả âm thầm lặng lẽ dâng cho đời. “Nho nhỏ”, “lặng lẽ” là cách nói chân thành, giản dị, khiêm tốn, là cách sống cao đẹp - Điệp từ “dù” khiến âm điệu câu thơ tha thiết, sâu lắng, ý thơ được nhấn mạnh làm cho người đọc không chỉ xúc động trước một giọng thơ ấm áp mà còn xúc động trước lời tâm sự thiết tha của một con người đã từng trải qua hai cuộc kháng chiến, đã cống hiến trọn cuộc đời và sự nghiệp cho cách mạng vẫn thiết tha được sống đẹp, sống có ích với tất cả sức sống tươi trẻ của mình cho cuộc đời chung. b. Nghệ thuật đặc sắc Chỉ ba khổ thơ nhưng đã thể hiện nghệ thuật đặc sắc của tác giả: - Thể thơ gần với điệu dân ca, âm hưởng trong sáng, nhẹ nhàng, tha thiết, điệu thơ như điệu của tâm hồn, cách gieo vần liền tạo sự liền mạch của dòng cảm xúc. - Hình ảnh tự nhiên, giản dị, những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng, đặc biệt một số hình ảnh cành hoa, con chim, mùa xuân được lặp đi lặp lại, nâng cao và gây ấn tượng đậm đà. - Cấu tứ bài thơ chặt chẽ, chủ yếu dựa trên sự phát triển của hình tượng mùa xuân: từ mừa xuân đất trời -> đất nước -> con người. - Giọng điệu bài thơ phù hợp với cảm xúc của tác giả: đoạn đầu vui, say sưa với vẻ đẹp của mùa xuân, thiên nhiên, rồi phấn chấn, hối hả trước khí thế lao động của đất nước. Cuối cùng là trầm lắng, hơi trang nghiêm mà thiết tha bộc bạch, tâm niệm. |
| 3.3 | Tổng kết - Bài thơ thể hiện tâm hồn thơ Thanh Hải tha thiết yêu đời, yêu cuộc sống. - Nội dung và nghệ thuật hài hòa làm nên sức hấp dẫn của bài thơ. - Có giá trị thức tỉnh lớn lao với tâm hồn người đọc. |