Bài học cùng chủ đề
Báo cáo học liệu
Mua học liệu
Mua học liệu:
-
Số dư ví của bạn: 0 coin - 0 Xu
-
Nếu mua học liệu này bạn sẽ bị trừ: 2 coin\Xu
Để nhận Coin\Xu, bạn có thể:
Lưu ý: Ở điểm dừng, nếu không thấy nút nộp bài, bạn hãy kéo thanh trượt xuống dưới.
Bạn phải xem đến hết Video thì mới được lưu thời gian xem.
Để đảm bảo tốc độ truyền video, OLM lưu trữ video trên youtube. Do vậy phụ huynh tạm thời không chặn youtube để con có thể xem được bài giảng.
Nội dung này là Video có điểm dừng: Xem video kết hợp với trả lời câu hỏi.
Nếu câu hỏi nào bị trả lời sai, bạn sẽ phải trả lời lại dạng bài đó đến khi nào đúng mới qua được điểm dừng.
Bạn không được phép tua video qua một điểm dừng chưa hoàn thành.
Dữ liệu luyện tập chỉ được lưu khi bạn qua mỗi điểm dừng.
Đây là hiện tượng gì?
Ray Bradbury (Rây Brét-bơ-ry) (22 tháng 8 năm 1920 - 5 tháng 6 năm 2012) là một nhà văn chuyên sáng tác các tác phẩm kinh dị, khoa học viễn tưởng và bí ẩn người Mỹ. Ông nổi tiếng với cuốn tiểu thuyết 451 độ F (Fahrenheit 451, 1953) và tập hợp những câu chuyện khoa học viễn tưởng như Người về từ Sao Hỏa (The Martian Chronicles) (1950) và Người minh họa (The Illustrated Man, 1951). Ray Bradbury là một trong những nhà văn nổi tiếng nhất thế kỷ 20 và 21 của nước Mỹ. Nhiều tác phẩm của ông đã được chuyển thể thành phim và chương trình truyền hình.
Đọc văn bản trên và hoàn thiện các thông tin về tác giả Rây Brét-bơ-ry.
- Năm sinh: , năm mất:
- Là nhà văn người .
- Là nhà văn chuyên sáng tác các tác phẩm thuộc thể loại truyện .
CHẤT LÀM GỈ
(1) – Ngồi xuống đi, anh bạn trẻ. – Viên đại tá nói.
– Cảm ơn đại tá. – Người vừa bước vào nói.
– Tôi có nghe một số chuyện về anh. – Đại tá nói với giọng thân tình – Thực ra, không có gì đặc biệt lắm. Nghe nói anh bị căng thẳng thần kinh và làm việc gì cũng không thành. Tôi đã nghe được chuyện này từ cách đây vài tháng và bây giờ quyết định mời anh đến để nói chuyện. Tôi cũng đã nghĩ đến chuyện thuyền chuyển anh đi nơi khác, không biết anh có muốn hay không. Có thể, anh muốn sang bên kia đại dương và phục vụ trong một quân đoàn nào đó thật xa chăng? Làm việc ở văn phòng có lẽ anh đã thấy chán? Có thể anh muốn ra mặt trận?
– Có lẽ không. – Viên trung sĩ trẻ đáp.
– Vậy thì, thực sự anh muốn gì?
Anh trung sĩ nhún vai, đưa mắt nhìn hai bàn tay mình: – Tôi muốn sống không có chiến tranh. Tôi muốn biết làm cách nào đó để trong một đêm, những cỗ đại bác trên toàn thế giới biến thành sắt gỉ, những vi khuẩn trong ruột các quả bom trở thành vô hại, những chiếc xe tăng bỗng đổ rụi, chui qua mặt đường nhựa và giống như những con quái vật thời tiền sử, chúng nằm im trong các hố có lấp đầy nhựa đường. Đó, mơ ước của tôi là như vậy đó.
– Đó là mơ ước tự nhiên của mỗi người trong chúng ta. – Đại tá nói – Nhưng lúc này, hãy dẹp những câu chuyện lí tưởng này sang một bên, và hãy nói cho chúng tôi biết, chúng tôi phải gửi anh đi đâu. Anh có thể lựa chọn hoặc là quân đoàn phía tây, hoặc là quân đoàn phía bắc. – Ông gõ gõ ngón tay lên tấm bản đồ đang trải trên bàn.
Viên trung sĩ vẫn tiếp tục nói, giơ hai bàn tay lên và ngắm nhìn những ngón tay:
– Các vị chỉ huy như ông sẽ làm gì, những người lính chúng tôi sẽ làm gì, cả thế giới sẽ làm gì nếu như sáng mai khi thức dậy, bao nhiêu khẩu đại bác đều trở nên vô dụng?
Đến lúc này thì đại tá mới hiểu rằng cần thận trọng khi nói chuyện với anh chàng trung sĩ này. Ông bình tĩnh mỉm cười. [...]
– Anh hãy dẹp ý tưởng về chất làm hoen gỉ và quên ngay nó đi.
Trung sĩ ngẩng phắt đầu dậy:
Làm sao đại tá biết tôi có cái ý tưởng ấy?
– Anh có ý tưởng gì?
– Thì cái học thuyết về chất hoen gỈ ấy!
– Anh đang nói về cái gì vậy?
– Đại tá biết rằng tôi có thể làm chuyện đó. Nếu như muốn, tôi có thể bắt đầu ngay từ hôm nay.
Đại tá cười lớn:
– Tôi nghĩ là trung sĩ nói đùa phải không?
– Không, tôi nói hoàn toàn nghiêm túc đấy. Đã lâu tôi muốn nói chuyện với đại tá. Tôi rất mừng khi chính đại tá đã cho gọi tôi đến! Tôi nghiên cứu cái này đã lâu. Tôi đã mơ ước về nó từ nhiều năm nay. Phát minh này dựa trên cơ sở cấu trúc của các nguyên tử xác định. Nếu như đại tá nghiên cứu chúng, đại tá hẳn biết rằng các nguyên tử của loại thép vũ khí được sắp đặt theo một trật tự nhất định. Tôi đi tìm một nhân tố nào đó có khả năng phá huỷ sự cân bằng của chúng. Có lẽ đại tá biết là tôi nghiên cứu vật lí và luyện kim... Trong đầu tôi nảy ra ý nghĩ là trong khí quyển bao giờ cũng có chất gây ra sự hoen gỉ: đó là hơi nước. Cần tìm ra phương pháp nào đó để gây ra ở thép một hiệu ứng “sốc thần kinh”. Khi đó, hơi nước sẽ tự làm công việc của nó. Tất nhiên, tôi muốn nói đến không phải bất cứ đồ vật bằng thép nào. Nền văn minh của chúng ta dựa trên sắt thép và đa số các sản phẩm thép tôi không muốn phá huỷ. Tôi chỉ muốn vô hiệu hoá các cỗ đại bác, các loại súng, đạn, xe tăng, máy bay chiến đấu, tàu chiến.... Nếu cần, tôi có thể bắt thiết bị của tôi tác động lên cả đồng, nhôm. Chỉ cần đi ngang qua bất kì loại vũ khí nào là tôi có thể bắt nó tan vụn ra thành bụi ngay.
Đại tá cúi thấp người và ngó nhìn trung sĩ một lúc. Sau đó, ông rút trong túi ra chiếc bút máy làm bằng vỏ đạn và bắt đầu viết vào tờ phiếu: “Tôi muốn sau bữa trưa nay, anh đến gặp bác sĩ Mét-thiu (Matthew) để ông ta khám cho anh. Tôi không muốn nói là anh bị ốm nặng, nhưng tôi cảm thấy anh cần có sự giúp đỡ của bác sĩ.”.
– Đại tá hẳn nghĩ rằng tôi đánh lừa đại tá. – Trung sĩ nói – Không, tôi nói thật đấy. Các thiết bị của tôi nhỏ đến nỗi có thể nhét vừa trong bao diêm. Tầm hoạt động của nó là chín trăm dặm. Tôi có thể điều chỉnh nó cho bất cứ loại thép nào và trong vài ngày đi khắp châu Mỹ. Những quốc gia khác không thể sử dụng thiết bị này, vì tôi sẽ huỷ diệt ngay bất cứ phương tiện kĩ thuật nào chống lại chúng ta. Sau đó, tôi sẽ sang châu Âu. Trong vòng một tháng, tôi sẽ làm cho cả thế giới tránh được thảm hoạ chiến tranh. [...]
– Anh hãy đưa cái phiếu này cho bác sĩ Mét-thiu. – Đại tá nói nhấn mạnh từng chữ.
Viên trung sĩ đứng dậy.
– Nghĩa là, đại tá không chuyển tôi đến quân đoàn khác?
– Không, tạm thời thì chưa. Hãy để bác sĩ Mét-thiu quyết định.
– Tôi đã quyết định rồi. – Viên trung sĩ trẻ nói – Mấy phút nữa tôi sẽ rời doanh trại. Tôi đang nghỉ phép. Cảm ơn đại tá đã dành cho tôi nhiều thời gian quý báu như vậy.
– Trung sĩ này, anh đừng để tâm đến chuyện hôm nay. Anh không cần phải đi. Sẽ không có ai làm anh giận đâu.
– Đúng thế, vì không có ai tin tôi cả. Tạm biệt đại tá.
(2) Trung sĩ mở cửa văn phòng và bước ra. Cánh cửa đóng lại, chỉ còn lại một mình đại tá. Chừng một phút, đại tá đứng trong tâm trạng do dự. Sau đó, ông thở dài, đưa bàn tay lau mặt. Có tiếng chuông điện thoại reo. Đại tá lơ đãng cầm ống nghe.
– À, ông đấy à, bác sĩ? Tôi muốn trao đổi với ông. Phải, tôi đã gửi anh ta đến chỗ ông. Ông hãy kiểm tra xem anh ta bị làm sao, vì sao anh ta lại có biểu hiện như vậy. Ông nghĩ thế nào, hả bác sĩ? Có lẽ anh ta cần được nghỉ ngơi đôi chút, anh ta có những ảo tưởng thật kì quặc. Phải, phải, không thú vị chút nào. Theo tôi, mười sáu năm chiến tranh đã tác động đến anh ta.
Giọng trong điện thoại trả lời ông. Đại tá nghe và gật gật đầu.
– Chờ một phút, để tôi ghi lại... – Ông tìm cái bút máy của mình – Xin ông cứ giữ máy chờ tôi nhé. Tôi đang tìm cái này...
Ông sờ các túi áo.
– Chiếc bút vừa ở đây mà. Khoan đã...
Ông đặt tạm ống nói sang một bên, nhìn khắp mặt bàn, rồi xem trong ngăn kéo. Sau đó, ông đứng chết lặng. Ông từ từ thò tay vào trong túi và lần tìm trong đó. Hai ngón tay ông lôi ra một dúm bột gì đó. Một ít chất vụn gỉ màu đỏ vàng rơi lả tả xuống tờ giấy thấm. Đại tá ngồi im lặng nhìn trân trân phía trước một lúc. Sau đó, ông cầm lấy máy điện thoại.
– Mét-thiu, – Ông nói – anh hãy đặt máy điện thoại xuống.
Ông nghe thấy tiếng “cạch” và bắt đầu quay số khác.
– Alô, lính gác đâu? Có một người mà chắc anh cũng biết, tên là Hô-lít (Hollis), bất cứ lúc nào cũng có thể đi qua chỗ anh. Hãy giữ anh ta lại. Nếu cần, hãy bắn anh ta. Không phải hỏi han gì cả, hãy giết cái thằng vô lại ấy đi, hiểu chưa? Đại tá đây. Phải, hãy giết hắn ta... anh nghe rõ không?
– Nhưng... xin lỗi... – Từ đầu dây bên kia có giọng kinh ngạc phản đối – Tôi không thể...!
– Anh muốn nói gì vậy, quỷ tha ma bắt anh đi! Tại sao lại không thể?
– Tại vì...
Giọng nói đứt quãng. Trong ống điện thoại nghe rõ tiếng thở hổn hển của người lính gác. Đại tá lắc mạnh ống điện thoại:
– Chú ý! Hãy cầm lấy súng!
– Tôi không thể bắn được. – Người lính gác đáp.
Đại tá ngồi phịch xuống ghế, nhăn mặt và thở gấp chừng nửa phút. Ông không nhìn thấy và không nghe thấy gì, nhưng ông biết rằng ở đó, phía sau những bức tường này, những khẩu súng đang biến thành vụn sắt gỉ màu vàng, những chiếc máy bay thì tan vụn ra thành đám bụi màu xám bị gió cuốn đi bay lả tả, những chiếc xe tăng từ từ chìm vào lớp nhựa đường nóng chảy, như những con quái vật thời tiền sử một thời bị rơi vào những cái hố nhựa đường, đúng như lời viên trung sĩ trẻ nói lúc nãy. Những chiếc xe tải biến thành những đám mây màu da cam, chỉ còn lại những chiếc lốp cao su lăn đi một cách vô định trên mặt đường.
– Thưa ngài... – Viên lính gác nhìn thấy tất cả cảnh tượng đó nói – Tôi thề với ngài...
– Nghe đây! Hãy nghe tôi nói đây! – Đại tá hét to – Hãy đi theo hắn, trói tay hắn lại, anh phải giữ được hắn! Tôi sẽ đến chỗ anh ngay bây giờ!
Nói rồi ông quẳng ống nghe xuống. Theo thói quen, ông kéo chiếc ngăn kéo cuối cùng ra để lấy súng lục. Cái bao da màu nâu đầy vụn sắt gỉ. Ông văng tục một câu và nhảy tránh xa cái bàn. Trong lúc chạy qua văn phòng, ông vớ được một cái ghế tựa. “Bằng gỗ.” – ông chợt nghĩ – “Một loại gỗ lim rất chắc.”. Ông đập cái ghế vào tường hai lần làm nó long ra. Sau đó, ông cầm lấy một cái chân ghế, nắm chặt trong tay. Mặt ông tím lại vì tức giận, mồm há rộng để hớp không khí. Để thử, ông cầm chân ghế đập mạnh một cái vào tay mình. “Được đấy!” – ông hét to. Vừa gào lên như điên, ông vừa chạy ra ngoài và đóng sập cửa lại.
(Truyện khoa học viễn tưởng chọn lọc, THÁI HÀ dịch, NXB Trẻ, Thành phố Hồ Chí Minh, 2016)
Văn bản Chất làm gỉ thuộc thể loại gì?
CHẤT LÀM GỈ
(1) – Ngồi xuống đi, anh bạn trẻ. – Viên đại tá nói.
– Cảm ơn đại tá. – Người vừa bước vào nói.
– Tôi có nghe một số chuyện về anh. – Đại tá nói với giọng thân tình – Thực ra, không có gì đặc biệt lắm. Nghe nói anh bị căng thẳng thần kinh và làm việc gì cũng không thành. Tôi đã nghe được chuyện này từ cách đây vài tháng và bây giờ quyết định mời anh đến để nói chuyện. Tôi cũng đã nghĩ đến chuyện thuyền chuyển anh đi nơi khác, không biết anh có muốn hay không. Có thể, anh muốn sang bên kia đại dương và phục vụ trong một quân đoàn nào đó thật xa chăng? Làm việc ở văn phòng có lẽ anh đã thấy chán? Có thể anh muốn ra mặt trận?
– Có lẽ không. – Viên trung sĩ trẻ đáp.
– Vậy thì, thực sự anh muốn gì?
Anh trung sĩ nhún vai, đưa mắt nhìn hai bàn tay mình: – Tôi muốn sống không có chiến tranh. Tôi muốn biết làm cách nào đó để trong một đêm, những cỗ đại bác trên toàn thế giới biến thành sắt gỉ, những vi khuẩn trong ruột các quả bom trở thành vô hại, những chiếc xe tăng bỗng đổ rụi, chui qua mặt đường nhựa và giống như những con quái vật thời tiền sử, chúng nằm im trong các hố có lấp đầy nhựa đường. Đó, mơ ước của tôi là như vậy đó.
– Đó là mơ ước tự nhiên của mỗi người trong chúng ta. – Đại tá nói – Nhưng lúc này, hãy dẹp những câu chuyện lí tưởng này sang một bên, và hãy nói cho chúng tôi biết, chúng tôi phải gửi anh đi đâu. Anh có thể lựa chọn hoặc là quân đoàn phía tây, hoặc là quân đoàn phía bắc. – Ông gõ gõ ngón tay lên tấm bản đồ đang trải trên bàn.
Viên trung sĩ vẫn tiếp tục nói, giơ hai bàn tay lên và ngắm nhìn những ngón tay:
– Các vị chỉ huy như ông sẽ làm gì, những người lính chúng tôi sẽ làm gì, cả thế giới sẽ làm gì nếu như sáng mai khi thức dậy, bao nhiêu khẩu đại bác đều trở nên vô dụng?
Đến lúc này thì đại tá mới hiểu rằng cần thận trọng khi nói chuyện với anh chàng trung sĩ này. Ông bình tĩnh mỉm cười. [...]
– Anh hãy dẹp ý tưởng về chất làm hoen gỉ và quên ngay nó đi.
Trung sĩ ngẩng phắt đầu dậy:
Làm sao đại tá biết tôi có cái ý tưởng ấy?
– Anh có ý tưởng gì?
– Thì cái học thuyết về chất hoen gỈ ấy!
– Anh đang nói về cái gì vậy?
– Đại tá biết rằng tôi có thể làm chuyện đó. Nếu như muốn, tôi có thể bắt đầu ngay từ hôm nay.
Đại tá cười lớn:
– Tôi nghĩ là trung sĩ nói đùa phải không?
– Không, tôi nói hoàn toàn nghiêm túc đấy. Đã lâu tôi muốn nói chuyện với đại tá. Tôi rất mừng khi chính đại tá đã cho gọi tôi đến! Tôi nghiên cứu cái này đã lâu. Tôi đã mơ ước về nó từ nhiều năm nay. Phát minh này dựa trên cơ sở cấu trúc của các nguyên tử xác định. Nếu như đại tá nghiên cứu chúng, đại tá hẳn biết rằng các nguyên tử của loại thép vũ khí được sắp đặt theo một trật tự nhất định. Tôi đi tìm một nhân tố nào đó có khả năng phá huỷ sự cân bằng của chúng. Có lẽ đại tá biết là tôi nghiên cứu vật lí và luyện kim... Trong đầu tôi nảy ra ý nghĩ là trong khí quyển bao giờ cũng có chất gây ra sự hoen gỉ: đó là hơi nước. Cần tìm ra phương pháp nào đó để gây ra ở thép một hiệu ứng “sốc thần kinh”. Khi đó, hơi nước sẽ tự làm công việc của nó. Tất nhiên, tôi muốn nói đến không phải bất cứ đồ vật bằng thép nào. Nền văn minh của chúng ta dựa trên sắt thép và đa số các sản phẩm thép tôi không muốn phá huỷ. Tôi chỉ muốn vô hiệu hoá các cỗ đại bác, các loại súng, đạn, xe tăng, máy bay chiến đấu, tàu chiến.... Nếu cần, tôi có thể bắt thiết bị của tôi tác động lên cả đồng, nhôm. Chỉ cần đi ngang qua bất kì loại vũ khí nào là tôi có thể bắt nó tan vụn ra thành bụi ngay.
Đại tá cúi thấp người và ngó nhìn trung sĩ một lúc. Sau đó, ông rút trong túi ra chiếc bút máy làm bằng vỏ đạn và bắt đầu viết vào tờ phiếu: “Tôi muốn sau bữa trưa nay, anh đến gặp bác sĩ Mét-thiu (Matthew) để ông ta khám cho anh. Tôi không muốn nói là anh bị ốm nặng, nhưng tôi cảm thấy anh cần có sự giúp đỡ của bác sĩ.”.
– Đại tá hẳn nghĩ rằng tôi đánh lừa đại tá. – Trung sĩ nói – Không, tôi nói thật đấy. Các thiết bị của tôi nhỏ đến nỗi có thể nhét vừa trong bao diêm. Tầm hoạt động của nó là chín trăm dặm. Tôi có thể điều chỉnh nó cho bất cứ loại thép nào và trong vài ngày đi khắp châu Mỹ. Những quốc gia khác không thể sử dụng thiết bị này, vì tôi sẽ huỷ diệt ngay bất cứ phương tiện kĩ thuật nào chống lại chúng ta. Sau đó, tôi sẽ sang châu Âu. Trong vòng một tháng, tôi sẽ làm cho cả thế giới tránh được thảm hoạ chiến tranh. [...]
– Anh hãy đưa cái phiếu này cho bác sĩ Mét-thiu. – Đại tá nói nhấn mạnh từng chữ.
Viên trung sĩ đứng dậy.
– Nghĩa là, đại tá không chuyển tôi đến quân đoàn khác?
– Không, tạm thời thì chưa. Hãy để bác sĩ Mét-thiu quyết định.
– Tôi đã quyết định rồi. – Viên trung sĩ trẻ nói – Mấy phút nữa tôi sẽ rời doanh trại. Tôi đang nghỉ phép. Cảm ơn đại tá đã dành cho tôi nhiều thời gian quý báu như vậy.
– Trung sĩ này, anh đừng để tâm đến chuyện hôm nay. Anh không cần phải đi. Sẽ không có ai làm anh giận đâu.
– Đúng thế, vì không có ai tin tôi cả. Tạm biệt đại tá.
(2) Trung sĩ mở cửa văn phòng và bước ra. Cánh cửa đóng lại, chỉ còn lại một mình đại tá. Chừng một phút, đại tá đứng trong tâm trạng do dự. Sau đó, ông thở dài, đưa bàn tay lau mặt. Có tiếng chuông điện thoại reo. Đại tá lơ đãng cầm ống nghe.
– À, ông đấy à, bác sĩ? Tôi muốn trao đổi với ông. Phải, tôi đã gửi anh ta đến chỗ ông. Ông hãy kiểm tra xem anh ta bị làm sao, vì sao anh ta lại có biểu hiện như vậy. Ông nghĩ thế nào, hả bác sĩ? Có lẽ anh ta cần được nghỉ ngơi đôi chút, anh ta có những ảo tưởng thật kì quặc. Phải, phải, không thú vị chút nào. Theo tôi, mười sáu năm chiến tranh đã tác động đến anh ta.
Giọng trong điện thoại trả lời ông. Đại tá nghe và gật gật đầu.
– Chờ một phút, để tôi ghi lại... – Ông tìm cái bút máy của mình – Xin ông cứ giữ máy chờ tôi nhé. Tôi đang tìm cái này...
Ông sờ các túi áo.
– Chiếc bút vừa ở đây mà. Khoan đã...
Ông đặt tạm ống nói sang một bên, nhìn khắp mặt bàn, rồi xem trong ngăn kéo. Sau đó, ông đứng chết lặng. Ông từ từ thò tay vào trong túi và lần tìm trong đó. Hai ngón tay ông lôi ra một dúm bột gì đó. Một ít chất vụn gỉ màu đỏ vàng rơi lả tả xuống tờ giấy thấm. Đại tá ngồi im lặng nhìn trân trân phía trước một lúc. Sau đó, ông cầm lấy máy điện thoại.
– Mét-thiu, – Ông nói – anh hãy đặt máy điện thoại xuống.
Ông nghe thấy tiếng “cạch” và bắt đầu quay số khác.
– Alô, lính gác đâu? Có một người mà chắc anh cũng biết, tên là Hô-lít (Hollis), bất cứ lúc nào cũng có thể đi qua chỗ anh. Hãy giữ anh ta lại. Nếu cần, hãy bắn anh ta. Không phải hỏi han gì cả, hãy giết cái thằng vô lại ấy đi, hiểu chưa? Đại tá đây. Phải, hãy giết hắn ta... anh nghe rõ không?
– Nhưng... xin lỗi... – Từ đầu dây bên kia có giọng kinh ngạc phản đối – Tôi không thể...!
– Anh muốn nói gì vậy, quỷ tha ma bắt anh đi! Tại sao lại không thể?
– Tại vì...
Giọng nói đứt quãng. Trong ống điện thoại nghe rõ tiếng thở hổn hển của người lính gác. Đại tá lắc mạnh ống điện thoại:
– Chú ý! Hãy cầm lấy súng!
– Tôi không thể bắn được. – Người lính gác đáp.
Đại tá ngồi phịch xuống ghế, nhăn mặt và thở gấp chừng nửa phút. Ông không nhìn thấy và không nghe thấy gì, nhưng ông biết rằng ở đó, phía sau những bức tường này, những khẩu súng đang biến thành vụn sắt gỉ màu vàng, những chiếc máy bay thì tan vụn ra thành đám bụi màu xám bị gió cuốn đi bay lả tả, những chiếc xe tăng từ từ chìm vào lớp nhựa đường nóng chảy, như những con quái vật thời tiền sử một thời bị rơi vào những cái hố nhựa đường, đúng như lời viên trung sĩ trẻ nói lúc nãy. Những chiếc xe tải biến thành những đám mây màu da cam, chỉ còn lại những chiếc lốp cao su lăn đi một cách vô định trên mặt đường.
– Thưa ngài... – Viên lính gác nhìn thấy tất cả cảnh tượng đó nói – Tôi thề với ngài...
– Nghe đây! Hãy nghe tôi nói đây! – Đại tá hét to – Hãy đi theo hắn, trói tay hắn lại, anh phải giữ được hắn! Tôi sẽ đến chỗ anh ngay bây giờ!
Nói rồi ông quẳng ống nghe xuống. Theo thói quen, ông kéo chiếc ngăn kéo cuối cùng ra để lấy súng lục. Cái bao da màu nâu đầy vụn sắt gỉ. Ông văng tục một câu và nhảy tránh xa cái bàn. Trong lúc chạy qua văn phòng, ông vớ được một cái ghế tựa. “Bằng gỗ.” – ông chợt nghĩ – “Một loại gỗ lim rất chắc.”. Ông đập cái ghế vào tường hai lần làm nó long ra. Sau đó, ông cầm lấy một cái chân ghế, nắm chặt trong tay. Mặt ông tím lại vì tức giận, mồm há rộng để hớp không khí. Để thử, ông cầm chân ghế đập mạnh một cái vào tay mình. “Được đấy!” – ông hét to. Vừa gào lên như điên, ông vừa chạy ra ngoài và đóng sập cửa lại.
(Truyện khoa học viễn tưởng chọn lọc, THÁI HÀ dịch, NXB Trẻ, Thành phố Hồ Chí Minh, 2016)
Sắp xếp các sự việc sau để có phần tóm tắt cho văn bản Chất làm gỉ.
- Hắn ta lo sợ, ra lệnh cho lính gác giết anh trung sĩ.
- Viên trung sĩ rời đi, đại tá phát hiện ra sự thật về chất làm gỉ khi thấy chiếc bút của mình tan biến.
- Đại tá ban đầu không tin và cho rằng anh ra có vấn đề về thần kinh, cần được khám chữa.
- Một đại tá cho gọi viên trung sĩ đến để bàn về việc thuyên chuyển công tác cho anh ta.
- Nhưng trung sĩ không muốn điều đó và bày tỏ mong muốn về cuộc sống hòa bình và chất làm gỉ - thứ có thể thực hiện mong ước đó - do anh ta chế tạo ra.
CHẤT LÀM GỈ
(1) – Ngồi xuống đi, anh bạn trẻ. – Viên đại tá nói.
– Cảm ơn đại tá. – Người vừa bước vào nói.
– Tôi có nghe một số chuyện về anh. – Đại tá nói với giọng thân tình – Thực ra, không có gì đặc biệt lắm. Nghe nói anh bị căng thẳng thần kinh và làm việc gì cũng không thành. Tôi đã nghe được chuyện này từ cách đây vài tháng và bây giờ quyết định mời anh đến để nói chuyện. Tôi cũng đã nghĩ đến chuyện thuyền chuyển anh đi nơi khác, không biết anh có muốn hay không. Có thể, anh muốn sang bên kia đại dương và phục vụ trong một quân đoàn nào đó thật xa chăng? Làm việc ở văn phòng có lẽ anh đã thấy chán? Có thể anh muốn ra mặt trận?
– Có lẽ không. – Viên trung sĩ trẻ đáp.
– Vậy thì, thực sự anh muốn gì?
Anh trung sĩ nhún vai, đưa mắt nhìn hai bàn tay mình: – Tôi muốn sống không có chiến tranh. Tôi muốn biết làm cách nào đó để trong một đêm, những cỗ đại bác trên toàn thế giới biến thành sắt gỉ, những vi khuẩn trong ruột các quả bom trở thành vô hại, những chiếc xe tăng bỗng đổ rụi, chui qua mặt đường nhựa và giống như những con quái vật thời tiền sử, chúng nằm im trong các hố có lấp đầy nhựa đường. Đó, mơ ước của tôi là như vậy đó.
– Đó là mơ ước tự nhiên của mỗi người trong chúng ta. – Đại tá nói – Nhưng lúc này, hãy dẹp những câu chuyện lí tưởng này sang một bên, và hãy nói cho chúng tôi biết, chúng tôi phải gửi anh đi đâu. Anh có thể lựa chọn hoặc là quân đoàn phía tây, hoặc là quân đoàn phía bắc. – Ông gõ gõ ngón tay lên tấm bản đồ đang trải trên bàn.
Viên trung sĩ vẫn tiếp tục nói, giơ hai bàn tay lên và ngắm nhìn những ngón tay:
– Các vị chỉ huy như ông sẽ làm gì, những người lính chúng tôi sẽ làm gì, cả thế giới sẽ làm gì nếu như sáng mai khi thức dậy, bao nhiêu khẩu đại bác đều trở nên vô dụng?
Đến lúc này thì đại tá mới hiểu rằng cần thận trọng khi nói chuyện với anh chàng trung sĩ này. Ông bình tĩnh mỉm cười. [...]
– Anh hãy dẹp ý tưởng về chất làm hoen gỉ và quên ngay nó đi.
Trung sĩ ngẩng phắt đầu dậy:
Làm sao đại tá biết tôi có cái ý tưởng ấy?
– Anh có ý tưởng gì?
– Thì cái học thuyết về chất hoen gỈ ấy!
– Anh đang nói về cái gì vậy?
– Đại tá biết rằng tôi có thể làm chuyện đó. Nếu như muốn, tôi có thể bắt đầu ngay từ hôm nay.
Đại tá cười lớn:
– Tôi nghĩ là trung sĩ nói đùa phải không?
– Không, tôi nói hoàn toàn nghiêm túc đấy. Đã lâu tôi muốn nói chuyện với đại tá. Tôi rất mừng khi chính đại tá đã cho gọi tôi đến! Tôi nghiên cứu cái này đã lâu. Tôi đã mơ ước về nó từ nhiều năm nay. Phát minh này dựa trên cơ sở cấu trúc của các nguyên tử xác định. Nếu như đại tá nghiên cứu chúng, đại tá hẳn biết rằng các nguyên tử của loại thép vũ khí được sắp đặt theo một trật tự nhất định. Tôi đi tìm một nhân tố nào đó có khả năng phá huỷ sự cân bằng của chúng. Có lẽ đại tá biết là tôi nghiên cứu vật lí và luyện kim... Trong đầu tôi nảy ra ý nghĩ là trong khí quyển bao giờ cũng có chất gây ra sự hoen gỉ: đó là hơi nước. Cần tìm ra phương pháp nào đó để gây ra ở thép một hiệu ứng “sốc thần kinh”. Khi đó, hơi nước sẽ tự làm công việc của nó. Tất nhiên, tôi muốn nói đến không phải bất cứ đồ vật bằng thép nào. Nền văn minh của chúng ta dựa trên sắt thép và đa số các sản phẩm thép tôi không muốn phá huỷ. Tôi chỉ muốn vô hiệu hoá các cỗ đại bác, các loại súng, đạn, xe tăng, máy bay chiến đấu, tàu chiến.... Nếu cần, tôi có thể bắt thiết bị của tôi tác động lên cả đồng, nhôm. Chỉ cần đi ngang qua bất kì loại vũ khí nào là tôi có thể bắt nó tan vụn ra thành bụi ngay.
Đại tá cúi thấp người và ngó nhìn trung sĩ một lúc. Sau đó, ông rút trong túi ra chiếc bút máy làm bằng vỏ đạn và bắt đầu viết vào tờ phiếu: “Tôi muốn sau bữa trưa nay, anh đến gặp bác sĩ Mét-thiu (Matthew) để ông ta khám cho anh. Tôi không muốn nói là anh bị ốm nặng, nhưng tôi cảm thấy anh cần có sự giúp đỡ của bác sĩ.”.
– Đại tá hẳn nghĩ rằng tôi đánh lừa đại tá. – Trung sĩ nói – Không, tôi nói thật đấy. Các thiết bị của tôi nhỏ đến nỗi có thể nhét vừa trong bao diêm. Tầm hoạt động của nó là chín trăm dặm. Tôi có thể điều chỉnh nó cho bất cứ loại thép nào và trong vài ngày đi khắp châu Mỹ. Những quốc gia khác không thể sử dụng thiết bị này, vì tôi sẽ huỷ diệt ngay bất cứ phương tiện kĩ thuật nào chống lại chúng ta. Sau đó, tôi sẽ sang châu Âu. Trong vòng một tháng, tôi sẽ làm cho cả thế giới tránh được thảm hoạ chiến tranh. [...]
– Anh hãy đưa cái phiếu này cho bác sĩ Mét-thiu. – Đại tá nói nhấn mạnh từng chữ.
Viên trung sĩ đứng dậy.
– Nghĩa là, đại tá không chuyển tôi đến quân đoàn khác?
– Không, tạm thời thì chưa. Hãy để bác sĩ Mét-thiu quyết định.
– Tôi đã quyết định rồi. – Viên trung sĩ trẻ nói – Mấy phút nữa tôi sẽ rời doanh trại. Tôi đang nghỉ phép. Cảm ơn đại tá đã dành cho tôi nhiều thời gian quý báu như vậy.
– Trung sĩ này, anh đừng để tâm đến chuyện hôm nay. Anh không cần phải đi. Sẽ không có ai làm anh giận đâu.
– Đúng thế, vì không có ai tin tôi cả. Tạm biệt đại tá.
(2) Trung sĩ mở cửa văn phòng và bước ra. Cánh cửa đóng lại, chỉ còn lại một mình đại tá. Chừng một phút, đại tá đứng trong tâm trạng do dự. Sau đó, ông thở dài, đưa bàn tay lau mặt. Có tiếng chuông điện thoại reo. Đại tá lơ đãng cầm ống nghe.
– À, ông đấy à, bác sĩ? Tôi muốn trao đổi với ông. Phải, tôi đã gửi anh ta đến chỗ ông. Ông hãy kiểm tra xem anh ta bị làm sao, vì sao anh ta lại có biểu hiện như vậy. Ông nghĩ thế nào, hả bác sĩ? Có lẽ anh ta cần được nghỉ ngơi đôi chút, anh ta có những ảo tưởng thật kì quặc. Phải, phải, không thú vị chút nào. Theo tôi, mười sáu năm chiến tranh đã tác động đến anh ta.
Giọng trong điện thoại trả lời ông. Đại tá nghe và gật gật đầu.
– Chờ một phút, để tôi ghi lại... – Ông tìm cái bút máy của mình – Xin ông cứ giữ máy chờ tôi nhé. Tôi đang tìm cái này...
Ông sờ các túi áo.
– Chiếc bút vừa ở đây mà. Khoan đã...
Ông đặt tạm ống nói sang một bên, nhìn khắp mặt bàn, rồi xem trong ngăn kéo. Sau đó, ông đứng chết lặng. Ông từ từ thò tay vào trong túi và lần tìm trong đó. Hai ngón tay ông lôi ra một dúm bột gì đó. Một ít chất vụn gỉ màu đỏ vàng rơi lả tả xuống tờ giấy thấm. Đại tá ngồi im lặng nhìn trân trân phía trước một lúc. Sau đó, ông cầm lấy máy điện thoại.
– Mét-thiu, – Ông nói – anh hãy đặt máy điện thoại xuống.
Ông nghe thấy tiếng “cạch” và bắt đầu quay số khác.
– Alô, lính gác đâu? Có một người mà chắc anh cũng biết, tên là Hô-lít (Hollis), bất cứ lúc nào cũng có thể đi qua chỗ anh. Hãy giữ anh ta lại. Nếu cần, hãy bắn anh ta. Không phải hỏi han gì cả, hãy giết cái thằng vô lại ấy đi, hiểu chưa? Đại tá đây. Phải, hãy giết hắn ta... anh nghe rõ không?
– Nhưng... xin lỗi... – Từ đầu dây bên kia có giọng kinh ngạc phản đối – Tôi không thể...!
– Anh muốn nói gì vậy, quỷ tha ma bắt anh đi! Tại sao lại không thể?
– Tại vì...
Giọng nói đứt quãng. Trong ống điện thoại nghe rõ tiếng thở hổn hển của người lính gác. Đại tá lắc mạnh ống điện thoại:
– Chú ý! Hãy cầm lấy súng!
– Tôi không thể bắn được. – Người lính gác đáp.
Đại tá ngồi phịch xuống ghế, nhăn mặt và thở gấp chừng nửa phút. Ông không nhìn thấy và không nghe thấy gì, nhưng ông biết rằng ở đó, phía sau những bức tường này, những khẩu súng đang biến thành vụn sắt gỉ màu vàng, những chiếc máy bay thì tan vụn ra thành đám bụi màu xám bị gió cuốn đi bay lả tả, những chiếc xe tăng từ từ chìm vào lớp nhựa đường nóng chảy, như những con quái vật thời tiền sử một thời bị rơi vào những cái hố nhựa đường, đúng như lời viên trung sĩ trẻ nói lúc nãy. Những chiếc xe tải biến thành những đám mây màu da cam, chỉ còn lại những chiếc lốp cao su lăn đi một cách vô định trên mặt đường.
– Thưa ngài... – Viên lính gác nhìn thấy tất cả cảnh tượng đó nói – Tôi thề với ngài...
– Nghe đây! Hãy nghe tôi nói đây! – Đại tá hét to – Hãy đi theo hắn, trói tay hắn lại, anh phải giữ được hắn! Tôi sẽ đến chỗ anh ngay bây giờ!
Nói rồi ông quẳng ống nghe xuống. Theo thói quen, ông kéo chiếc ngăn kéo cuối cùng ra để lấy súng lục. Cái bao da màu nâu đầy vụn sắt gỉ. Ông văng tục một câu và nhảy tránh xa cái bàn. Trong lúc chạy qua văn phòng, ông vớ được một cái ghế tựa. “Bằng gỗ.” – ông chợt nghĩ – “Một loại gỗ lim rất chắc.”. Ông đập cái ghế vào tường hai lần làm nó long ra. Sau đó, ông cầm lấy một cái chân ghế, nắm chặt trong tay. Mặt ông tím lại vì tức giận, mồm há rộng để hớp không khí. Để thử, ông cầm chân ghế đập mạnh một cái vào tay mình. “Được đấy!” – ông hét to. Vừa gào lên như điên, ông vừa chạy ra ngoài và đóng sập cửa lại.
(Truyện khoa học viễn tưởng chọn lọc, THÁI HÀ dịch, NXB Trẻ, Thành phố Hồ Chí Minh, 2016)
Văn bản Chất làm gỉ có bối cảnh về không gian là gì?
CHẤT LÀM GỈ
(1) – Ngồi xuống đi, anh bạn trẻ. – Viên đại tá nói.
– Cảm ơn đại tá. – Người vừa bước vào nói.
– Tôi có nghe một số chuyện về anh. – Đại tá nói với giọng thân tình – Thực ra, không có gì đặc biệt lắm. Nghe nói anh bị căng thẳng thần kinh và làm việc gì cũng không thành. Tôi đã nghe được chuyện này từ cách đây vài tháng và bây giờ quyết định mời anh đến để nói chuyện. Tôi cũng đã nghĩ đến chuyện thuyền chuyển anh đi nơi khác, không biết anh có muốn hay không. Có thể, anh muốn sang bên kia đại dương và phục vụ trong một quân đoàn nào đó thật xa chăng? Làm việc ở văn phòng có lẽ anh đã thấy chán? Có thể anh muốn ra mặt trận?
– Có lẽ không. – Viên trung sĩ trẻ đáp.
– Vậy thì, thực sự anh muốn gì?
Anh trung sĩ nhún vai, đưa mắt nhìn hai bàn tay mình: – Tôi muốn sống không có chiến tranh. Tôi muốn biết làm cách nào đó để trong một đêm, những cỗ đại bác trên toàn thế giới biến thành sắt gỉ, những vi khuẩn trong ruột các quả bom trở thành vô hại, những chiếc xe tăng bỗng đổ rụi, chui qua mặt đường nhựa và giống như những con quái vật thời tiền sử, chúng nằm im trong các hố có lấp đầy nhựa đường. Đó, mơ ước của tôi là như vậy đó.
– Đó là mơ ước tự nhiên của mỗi người trong chúng ta. – Đại tá nói – Nhưng lúc này, hãy dẹp những câu chuyện lí tưởng này sang một bên, và hãy nói cho chúng tôi biết, chúng tôi phải gửi anh đi đâu. Anh có thể lựa chọn hoặc là quân đoàn phía tây, hoặc là quân đoàn phía bắc. – Ông gõ gõ ngón tay lên tấm bản đồ đang trải trên bàn.
Viên trung sĩ vẫn tiếp tục nói, giơ hai bàn tay lên và ngắm nhìn những ngón tay:
– Các vị chỉ huy như ông sẽ làm gì, những người lính chúng tôi sẽ làm gì, cả thế giới sẽ làm gì nếu như sáng mai khi thức dậy, bao nhiêu khẩu đại bác đều trở nên vô dụng?
Đến lúc này thì đại tá mới hiểu rằng cần thận trọng khi nói chuyện với anh chàng trung sĩ này. Ông bình tĩnh mỉm cười. [...]
– Anh hãy dẹp ý tưởng về chất làm hoen gỉ và quên ngay nó đi.
Trung sĩ ngẩng phắt đầu dậy:
Làm sao đại tá biết tôi có cái ý tưởng ấy?
– Anh có ý tưởng gì?
– Thì cái học thuyết về chất hoen gỈ ấy!
– Anh đang nói về cái gì vậy?
– Đại tá biết rằng tôi có thể làm chuyện đó. Nếu như muốn, tôi có thể bắt đầu ngay từ hôm nay.
Đại tá cười lớn:
– Tôi nghĩ là trung sĩ nói đùa phải không?
– Không, tôi nói hoàn toàn nghiêm túc đấy. Đã lâu tôi muốn nói chuyện với đại tá. Tôi rất mừng khi chính đại tá đã cho gọi tôi đến! Tôi nghiên cứu cái này đã lâu. Tôi đã mơ ước về nó từ nhiều năm nay. Phát minh này dựa trên cơ sở cấu trúc của các nguyên tử xác định. Nếu như đại tá nghiên cứu chúng, đại tá hẳn biết rằng các nguyên tử của loại thép vũ khí được sắp đặt theo một trật tự nhất định. Tôi đi tìm một nhân tố nào đó có khả năng phá huỷ sự cân bằng của chúng. Có lẽ đại tá biết là tôi nghiên cứu vật lí và luyện kim... Trong đầu tôi nảy ra ý nghĩ là trong khí quyển bao giờ cũng có chất gây ra sự hoen gỉ: đó là hơi nước. Cần tìm ra phương pháp nào đó để gây ra ở thép một hiệu ứng “sốc thần kinh”. Khi đó, hơi nước sẽ tự làm công việc của nó. Tất nhiên, tôi muốn nói đến không phải bất cứ đồ vật bằng thép nào. Nền văn minh của chúng ta dựa trên sắt thép và đa số các sản phẩm thép tôi không muốn phá huỷ. Tôi chỉ muốn vô hiệu hoá các cỗ đại bác, các loại súng, đạn, xe tăng, máy bay chiến đấu, tàu chiến.... Nếu cần, tôi có thể bắt thiết bị của tôi tác động lên cả đồng, nhôm. Chỉ cần đi ngang qua bất kì loại vũ khí nào là tôi có thể bắt nó tan vụn ra thành bụi ngay.
Đại tá cúi thấp người và ngó nhìn trung sĩ một lúc. Sau đó, ông rút trong túi ra chiếc bút máy làm bằng vỏ đạn và bắt đầu viết vào tờ phiếu: “Tôi muốn sau bữa trưa nay, anh đến gặp bác sĩ Mét-thiu (Matthew) để ông ta khám cho anh. Tôi không muốn nói là anh bị ốm nặng, nhưng tôi cảm thấy anh cần có sự giúp đỡ của bác sĩ.”.
– Đại tá hẳn nghĩ rằng tôi đánh lừa đại tá. – Trung sĩ nói – Không, tôi nói thật đấy. Các thiết bị của tôi nhỏ đến nỗi có thể nhét vừa trong bao diêm. Tầm hoạt động của nó là chín trăm dặm. Tôi có thể điều chỉnh nó cho bất cứ loại thép nào và trong vài ngày đi khắp châu Mỹ. Những quốc gia khác không thể sử dụng thiết bị này, vì tôi sẽ huỷ diệt ngay bất cứ phương tiện kĩ thuật nào chống lại chúng ta. Sau đó, tôi sẽ sang châu Âu. Trong vòng một tháng, tôi sẽ làm cho cả thế giới tránh được thảm hoạ chiến tranh. [...]
– Anh hãy đưa cái phiếu này cho bác sĩ Mét-thiu. – Đại tá nói nhấn mạnh từng chữ.
Viên trung sĩ đứng dậy.
– Nghĩa là, đại tá không chuyển tôi đến quân đoàn khác?
– Không, tạm thời thì chưa. Hãy để bác sĩ Mét-thiu quyết định.
– Tôi đã quyết định rồi. – Viên trung sĩ trẻ nói – Mấy phút nữa tôi sẽ rời doanh trại. Tôi đang nghỉ phép. Cảm ơn đại tá đã dành cho tôi nhiều thời gian quý báu như vậy.
– Trung sĩ này, anh đừng để tâm đến chuyện hôm nay. Anh không cần phải đi. Sẽ không có ai làm anh giận đâu.
– Đúng thế, vì không có ai tin tôi cả. Tạm biệt đại tá.
(2) Trung sĩ mở cửa văn phòng và bước ra. Cánh cửa đóng lại, chỉ còn lại một mình đại tá. Chừng một phút, đại tá đứng trong tâm trạng do dự. Sau đó, ông thở dài, đưa bàn tay lau mặt. Có tiếng chuông điện thoại reo. Đại tá lơ đãng cầm ống nghe.
– À, ông đấy à, bác sĩ? Tôi muốn trao đổi với ông. Phải, tôi đã gửi anh ta đến chỗ ông. Ông hãy kiểm tra xem anh ta bị làm sao, vì sao anh ta lại có biểu hiện như vậy. Ông nghĩ thế nào, hả bác sĩ? Có lẽ anh ta cần được nghỉ ngơi đôi chút, anh ta có những ảo tưởng thật kì quặc. Phải, phải, không thú vị chút nào. Theo tôi, mười sáu năm chiến tranh đã tác động đến anh ta.
Giọng trong điện thoại trả lời ông. Đại tá nghe và gật gật đầu.
– Chờ một phút, để tôi ghi lại... – Ông tìm cái bút máy của mình – Xin ông cứ giữ máy chờ tôi nhé. Tôi đang tìm cái này...
Ông sờ các túi áo.
– Chiếc bút vừa ở đây mà. Khoan đã...
Ông đặt tạm ống nói sang một bên, nhìn khắp mặt bàn, rồi xem trong ngăn kéo. Sau đó, ông đứng chết lặng. Ông từ từ thò tay vào trong túi và lần tìm trong đó. Hai ngón tay ông lôi ra một dúm bột gì đó. Một ít chất vụn gỉ màu đỏ vàng rơi lả tả xuống tờ giấy thấm. Đại tá ngồi im lặng nhìn trân trân phía trước một lúc. Sau đó, ông cầm lấy máy điện thoại.
– Mét-thiu, – Ông nói – anh hãy đặt máy điện thoại xuống.
Ông nghe thấy tiếng “cạch” và bắt đầu quay số khác.
– Alô, lính gác đâu? Có một người mà chắc anh cũng biết, tên là Hô-lít (Hollis), bất cứ lúc nào cũng có thể đi qua chỗ anh. Hãy giữ anh ta lại. Nếu cần, hãy bắn anh ta. Không phải hỏi han gì cả, hãy giết cái thằng vô lại ấy đi, hiểu chưa? Đại tá đây. Phải, hãy giết hắn ta... anh nghe rõ không?
– Nhưng... xin lỗi... – Từ đầu dây bên kia có giọng kinh ngạc phản đối – Tôi không thể...!
– Anh muốn nói gì vậy, quỷ tha ma bắt anh đi! Tại sao lại không thể?
– Tại vì...
Giọng nói đứt quãng. Trong ống điện thoại nghe rõ tiếng thở hổn hển của người lính gác. Đại tá lắc mạnh ống điện thoại:
– Chú ý! Hãy cầm lấy súng!
– Tôi không thể bắn được. – Người lính gác đáp.
Đại tá ngồi phịch xuống ghế, nhăn mặt và thở gấp chừng nửa phút. Ông không nhìn thấy và không nghe thấy gì, nhưng ông biết rằng ở đó, phía sau những bức tường này, những khẩu súng đang biến thành vụn sắt gỉ màu vàng, những chiếc máy bay thì tan vụn ra thành đám bụi màu xám bị gió cuốn đi bay lả tả, những chiếc xe tăng từ từ chìm vào lớp nhựa đường nóng chảy, như những con quái vật thời tiền sử một thời bị rơi vào những cái hố nhựa đường, đúng như lời viên trung sĩ trẻ nói lúc nãy. Những chiếc xe tải biến thành những đám mây màu da cam, chỉ còn lại những chiếc lốp cao su lăn đi một cách vô định trên mặt đường.
– Thưa ngài... – Viên lính gác nhìn thấy tất cả cảnh tượng đó nói – Tôi thề với ngài...
– Nghe đây! Hãy nghe tôi nói đây! – Đại tá hét to – Hãy đi theo hắn, trói tay hắn lại, anh phải giữ được hắn! Tôi sẽ đến chỗ anh ngay bây giờ!
Nói rồi ông quẳng ống nghe xuống. Theo thói quen, ông kéo chiếc ngăn kéo cuối cùng ra để lấy súng lục. Cái bao da màu nâu đầy vụn sắt gỉ. Ông văng tục một câu và nhảy tránh xa cái bàn. Trong lúc chạy qua văn phòng, ông vớ được một cái ghế tựa. “Bằng gỗ.” – ông chợt nghĩ – “Một loại gỗ lim rất chắc.”. Ông đập cái ghế vào tường hai lần làm nó long ra. Sau đó, ông cầm lấy một cái chân ghế, nắm chặt trong tay. Mặt ông tím lại vì tức giận, mồm há rộng để hớp không khí. Để thử, ông cầm chân ghế đập mạnh một cái vào tay mình. “Được đấy!” – ông hét to. Vừa gào lên như điên, ông vừa chạy ra ngoài và đóng sập cửa lại.
(Truyện khoa học viễn tưởng chọn lọc, THÁI HÀ dịch, NXB Trẻ, Thành phố Hồ Chí Minh, 2016)
Văn bản Chất làm gỉ xoay quay sự kiện chính nào?
CHẤT LÀM GỈ
(1) – Ngồi xuống đi, anh bạn trẻ. – Viên đại tá nói.
– Cảm ơn đại tá. – Người vừa bước vào nói.
– Tôi có nghe một số chuyện về anh. – Đại tá nói với giọng thân tình – Thực ra, không có gì đặc biệt lắm. Nghe nói anh bị căng thẳng thần kinh và làm việc gì cũng không thành. Tôi đã nghe được chuyện này từ cách đây vài tháng và bây giờ quyết định mời anh đến để nói chuyện. Tôi cũng đã nghĩ đến chuyện thuyền chuyển anh đi nơi khác, không biết anh có muốn hay không. Có thể, anh muốn sang bên kia đại dương và phục vụ trong một quân đoàn nào đó thật xa chăng? Làm việc ở văn phòng có lẽ anh đã thấy chán? Có thể anh muốn ra mặt trận?
– Có lẽ không. – Viên trung sĩ trẻ đáp.
– Vậy thì, thực sự anh muốn gì?
Anh trung sĩ nhún vai, đưa mắt nhìn hai bàn tay mình: – Tôi muốn sống không có chiến tranh. Tôi muốn biết làm cách nào đó để trong một đêm, những cỗ đại bác trên toàn thế giới biến thành sắt gỉ, những vi khuẩn trong ruột các quả bom trở thành vô hại, những chiếc xe tăng bỗng đổ rụi, chui qua mặt đường nhựa và giống như những con quái vật thời tiền sử, chúng nằm im trong các hố có lấp đầy nhựa đường. Đó, mơ ước của tôi là như vậy đó.
– Đó là mơ ước tự nhiên của mỗi người trong chúng ta. – Đại tá nói – Nhưng lúc này, hãy dẹp những câu chuyện lí tưởng này sang một bên, và hãy nói cho chúng tôi biết, chúng tôi phải gửi anh đi đâu. Anh có thể lựa chọn hoặc là quân đoàn phía tây, hoặc là quân đoàn phía bắc. – Ông gõ gõ ngón tay lên tấm bản đồ đang trải trên bàn.
Viên trung sĩ vẫn tiếp tục nói, giơ hai bàn tay lên và ngắm nhìn những ngón tay:
– Các vị chỉ huy như ông sẽ làm gì, những người lính chúng tôi sẽ làm gì, cả thế giới sẽ làm gì nếu như sáng mai khi thức dậy, bao nhiêu khẩu đại bác đều trở nên vô dụng?
Đến lúc này thì đại tá mới hiểu rằng cần thận trọng khi nói chuyện với anh chàng trung sĩ này. Ông bình tĩnh mỉm cười. [...]
– Anh hãy dẹp ý tưởng về chất làm hoen gỉ và quên ngay nó đi.
Trung sĩ ngẩng phắt đầu dậy:
Làm sao đại tá biết tôi có cái ý tưởng ấy?
– Anh có ý tưởng gì?
– Thì cái học thuyết về chất hoen gỈ ấy!
– Anh đang nói về cái gì vậy?
– Đại tá biết rằng tôi có thể làm chuyện đó. Nếu như muốn, tôi có thể bắt đầu ngay từ hôm nay.
Đại tá cười lớn:
– Tôi nghĩ là trung sĩ nói đùa phải không?
– Không, tôi nói hoàn toàn nghiêm túc đấy. Đã lâu tôi muốn nói chuyện với đại tá. Tôi rất mừng khi chính đại tá đã cho gọi tôi đến! Tôi nghiên cứu cái này đã lâu. Tôi đã mơ ước về nó từ nhiều năm nay. Phát minh này dựa trên cơ sở cấu trúc của các nguyên tử xác định. Nếu như đại tá nghiên cứu chúng, đại tá hẳn biết rằng các nguyên tử của loại thép vũ khí được sắp đặt theo một trật tự nhất định. Tôi đi tìm một nhân tố nào đó có khả năng phá huỷ sự cân bằng của chúng. Có lẽ đại tá biết là tôi nghiên cứu vật lí và luyện kim... Trong đầu tôi nảy ra ý nghĩ là trong khí quyển bao giờ cũng có chất gây ra sự hoen gỉ: đó là hơi nước. Cần tìm ra phương pháp nào đó để gây ra ở thép một hiệu ứng “sốc thần kinh”. Khi đó, hơi nước sẽ tự làm công việc của nó. Tất nhiên, tôi muốn nói đến không phải bất cứ đồ vật bằng thép nào. Nền văn minh của chúng ta dựa trên sắt thép và đa số các sản phẩm thép tôi không muốn phá huỷ. Tôi chỉ muốn vô hiệu hoá các cỗ đại bác, các loại súng, đạn, xe tăng, máy bay chiến đấu, tàu chiến.... Nếu cần, tôi có thể bắt thiết bị của tôi tác động lên cả đồng, nhôm. Chỉ cần đi ngang qua bất kì loại vũ khí nào là tôi có thể bắt nó tan vụn ra thành bụi ngay.
Đại tá cúi thấp người và ngó nhìn trung sĩ một lúc. Sau đó, ông rút trong túi ra chiếc bút máy làm bằng vỏ đạn và bắt đầu viết vào tờ phiếu: “Tôi muốn sau bữa trưa nay, anh đến gặp bác sĩ Mét-thiu (Matthew) để ông ta khám cho anh. Tôi không muốn nói là anh bị ốm nặng, nhưng tôi cảm thấy anh cần có sự giúp đỡ của bác sĩ.”.
– Đại tá hẳn nghĩ rằng tôi đánh lừa đại tá. – Trung sĩ nói – Không, tôi nói thật đấy. Các thiết bị của tôi nhỏ đến nỗi có thể nhét vừa trong bao diêm. Tầm hoạt động của nó là chín trăm dặm. Tôi có thể điều chỉnh nó cho bất cứ loại thép nào và trong vài ngày đi khắp châu Mỹ. Những quốc gia khác không thể sử dụng thiết bị này, vì tôi sẽ huỷ diệt ngay bất cứ phương tiện kĩ thuật nào chống lại chúng ta. Sau đó, tôi sẽ sang châu Âu. Trong vòng một tháng, tôi sẽ làm cho cả thế giới tránh được thảm hoạ chiến tranh. [...]
– Anh hãy đưa cái phiếu này cho bác sĩ Mét-thiu. – Đại tá nói nhấn mạnh từng chữ.
Viên trung sĩ đứng dậy.
– Nghĩa là, đại tá không chuyển tôi đến quân đoàn khác?
– Không, tạm thời thì chưa. Hãy để bác sĩ Mét-thiu quyết định.
– Tôi đã quyết định rồi. – Viên trung sĩ trẻ nói – Mấy phút nữa tôi sẽ rời doanh trại. Tôi đang nghỉ phép. Cảm ơn đại tá đã dành cho tôi nhiều thời gian quý báu như vậy.
– Trung sĩ này, anh đừng để tâm đến chuyện hôm nay. Anh không cần phải đi. Sẽ không có ai làm anh giận đâu.
– Đúng thế, vì không có ai tin tôi cả. Tạm biệt đại tá.
(2) Trung sĩ mở cửa văn phòng và bước ra. Cánh cửa đóng lại, chỉ còn lại một mình đại tá. Chừng một phút, đại tá đứng trong tâm trạng do dự. Sau đó, ông thở dài, đưa bàn tay lau mặt. Có tiếng chuông điện thoại reo. Đại tá lơ đãng cầm ống nghe.
– À, ông đấy à, bác sĩ? Tôi muốn trao đổi với ông. Phải, tôi đã gửi anh ta đến chỗ ông. Ông hãy kiểm tra xem anh ta bị làm sao, vì sao anh ta lại có biểu hiện như vậy. Ông nghĩ thế nào, hả bác sĩ? Có lẽ anh ta cần được nghỉ ngơi đôi chút, anh ta có những ảo tưởng thật kì quặc. Phải, phải, không thú vị chút nào. Theo tôi, mười sáu năm chiến tranh đã tác động đến anh ta.
Giọng trong điện thoại trả lời ông. Đại tá nghe và gật gật đầu.
– Chờ một phút, để tôi ghi lại... – Ông tìm cái bút máy của mình – Xin ông cứ giữ máy chờ tôi nhé. Tôi đang tìm cái này...
Ông sờ các túi áo.
– Chiếc bút vừa ở đây mà. Khoan đã...
Ông đặt tạm ống nói sang một bên, nhìn khắp mặt bàn, rồi xem trong ngăn kéo. Sau đó, ông đứng chết lặng. Ông từ từ thò tay vào trong túi và lần tìm trong đó. Hai ngón tay ông lôi ra một dúm bột gì đó. Một ít chất vụn gỉ màu đỏ vàng rơi lả tả xuống tờ giấy thấm. Đại tá ngồi im lặng nhìn trân trân phía trước một lúc. Sau đó, ông cầm lấy máy điện thoại.
– Mét-thiu, – Ông nói – anh hãy đặt máy điện thoại xuống.
Ông nghe thấy tiếng “cạch” và bắt đầu quay số khác.
– Alô, lính gác đâu? Có một người mà chắc anh cũng biết, tên là Hô-lít (Hollis), bất cứ lúc nào cũng có thể đi qua chỗ anh. Hãy giữ anh ta lại. Nếu cần, hãy bắn anh ta. Không phải hỏi han gì cả, hãy giết cái thằng vô lại ấy đi, hiểu chưa? Đại tá đây. Phải, hãy giết hắn ta... anh nghe rõ không?
– Nhưng... xin lỗi... – Từ đầu dây bên kia có giọng kinh ngạc phản đối – Tôi không thể...!
– Anh muốn nói gì vậy, quỷ tha ma bắt anh đi! Tại sao lại không thể?
– Tại vì...
Giọng nói đứt quãng. Trong ống điện thoại nghe rõ tiếng thở hổn hển của người lính gác. Đại tá lắc mạnh ống điện thoại:
– Chú ý! Hãy cầm lấy súng!
– Tôi không thể bắn được. – Người lính gác đáp.
Đại tá ngồi phịch xuống ghế, nhăn mặt và thở gấp chừng nửa phút. Ông không nhìn thấy và không nghe thấy gì, nhưng ông biết rằng ở đó, phía sau những bức tường này, những khẩu súng đang biến thành vụn sắt gỉ màu vàng, những chiếc máy bay thì tan vụn ra thành đám bụi màu xám bị gió cuốn đi bay lả tả, những chiếc xe tăng từ từ chìm vào lớp nhựa đường nóng chảy, như những con quái vật thời tiền sử một thời bị rơi vào những cái hố nhựa đường, đúng như lời viên trung sĩ trẻ nói lúc nãy. Những chiếc xe tải biến thành những đám mây màu da cam, chỉ còn lại những chiếc lốp cao su lăn đi một cách vô định trên mặt đường.
– Thưa ngài... – Viên lính gác nhìn thấy tất cả cảnh tượng đó nói – Tôi thề với ngài...
– Nghe đây! Hãy nghe tôi nói đây! – Đại tá hét to – Hãy đi theo hắn, trói tay hắn lại, anh phải giữ được hắn! Tôi sẽ đến chỗ anh ngay bây giờ!
Nói rồi ông quẳng ống nghe xuống. Theo thói quen, ông kéo chiếc ngăn kéo cuối cùng ra để lấy súng lục. Cái bao da màu nâu đầy vụn sắt gỉ. Ông văng tục một câu và nhảy tránh xa cái bàn. Trong lúc chạy qua văn phòng, ông vớ được một cái ghế tựa. “Bằng gỗ.” – ông chợt nghĩ – “Một loại gỗ lim rất chắc.”. Ông đập cái ghế vào tường hai lần làm nó long ra. Sau đó, ông cầm lấy một cái chân ghế, nắm chặt trong tay. Mặt ông tím lại vì tức giận, mồm há rộng để hớp không khí. Để thử, ông cầm chân ghế đập mạnh một cái vào tay mình. “Được đấy!” – ông hét to. Vừa gào lên như điên, ông vừa chạy ra ngoài và đóng sập cửa lại.
(Truyện khoa học viễn tưởng chọn lọc, THÁI HÀ dịch, NXB Trẻ, Thành phố Hồ Chí Minh, 2016)
Xác định tình huống truyện.
Văn bản dưới đây là được tạo ra tự động từ nhận diện giọng nói trong video nên có thể có lỗi
- Xin chào mừng tất cả các em đã quay trở
- lại với khóa học Ngữ Văn lớp 7 bộ sát
- cánh diều cùng trang web olm.vn các em
- thân mến Chúng ta đang ở chủ đề mang tên
- truyện khoa học viễn tưởng trước khi
- bước vào bài học mới ngày hôm nay chúng
- ta sẽ cùng bước vào hoạt động khởi động
- nhé các em hãy quan sát bốn bức tranh
- sau và cho cô biết đây là hiện tượng gì
- sẽ chính xác Đây chỉ là hiện tượng rỉ
- sét gì sét là hiện tượng sắt kết hợp với
- Oxy dưới sự tác động của không khí ẩm
- hoặc nước tạo thành những lớp vải màu đỏ
- đỏ nâu hoặc nâu và dễ vỡ trên bề mặt sắt
- thép và để hiện tượng rỉ sét Xuất hiện
- thì bao giờ cũng cần một khoảng thời
- gian nhất định thế nhưng trong bài đọc
- ngày hôm nay mà chúng ta cùng nhau đi
- tìm hiểu có một viên trung sĩ đã chế tạo
- số chất có thể khiến cho sắt thép rỉ sét
- ngày lập tức và biến thành tro bụi vậy
- chết đó hoạt động như thế nào Vì sao
- viên trung sĩ lại chế tạo ra một chất
- như vậy thì chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm
- hiểu trong văn bản mang tên chất làm gì
- của nhà văn DJ splash Free bây giờ chúng
- ta sẽ cùng đi hình thành tri thức mới
- nhé bài học của chúng ta sẽ gồm những
- phần như sau đó là ba phần tìm hiểu
- chung Tìm hiểu chi tiết và tổng kết bây
- giờ chúng ta sẽ cùng nhau bước vào phần
- thứ nhất đi tìm hiểu chung về tác giả
- tác phẩm trước hết về tác giả Jay
- bradbery các em hãy giúp cô tìm hiểu một
- số thông tin với ông và câu hỏi tương
- tác sao nhé
- về tác giả của văn bản chết làm gì Chúng
- ta cần lưu ý một số thông tin như sau
- ông sinh năm
- 1920 và mất năm 2012 ở Mỹ Ông là nhà văn
- chuyên sáng tác những tác phẩm khoa học
- viễn tưởng bí ẩn và kinh dị tiếp theo ta
- sẽ đi tìm hiểu chung về tác phẩm chất
- làm gì Các em hãy cho cô biết văn bản
- này thuộc thể loại gì
- nếu như văn bản Bạch Tuộc chúng ta tìm
- hiểu ở bài học hôm trước là một văn bản
- thuộc tiểu thuyết Hai Vạn Dặm Dưới Đáy
- Biển thi chất làm gì lại là một truyện
- ngắn khoa học viễn tưởng về bố cục thì
- văn bản này có bố cục 2 phần phần 1 từ
- đầu đến Tạm Biệt đại cá và phần 2 là
- phần còn lại phân thứ nhất thì có nội
- dung chính là cuộc nói chuyện của trung
- sĩ với đại tá về chất làm gì và phần thứ
- hai có nội dung chính là rất làm gì phát
- huy tác dụng các em đã đọc rất kỹ văn
- bản chất làm gì rồi đúng không nào vậy
- Bây giờ các em hãy tiếp tục giúp cô đi
- tóc các bạn này nhé
- chúng ta có thể tóm tắt văn bản chất làm
- gì như sau
- câu chuyện kể về việc một đại tá Gọi cho
- viên trung sĩ đến để bàn về việc thuyên
- chuyển công tác cho anh ta nhưng chúng
- sĩ không muốn điều đó và bày tỏ mong
- muốn về cuộc sống hòa bình và chết làm
- gì thứ có thể thực hiện mong ước đó do
- anh ta chế tạo ra Đại tá ban đầu không
- tin và cho rằng anh ta có vấn đề về thần
- kinh cần được khám chữa rồi phiên trung
- sĩ rồi đi đại tá phát hiện ra sự thật về
- chất làm gì khi thấy chiếc bút của mình
- tan biến hắn ta lo sợ và ra lệnh cho
- lính gác giết ảnh chụp sĩ qua Phần tóm
- tắt này chúng ta có thể thấy được văn
- bản chất làm gì có cốt truyện thật hấp
- dẫn và chứa đựng nhiều yếu tố bất ngờ
- đúng không các em tiếp theo chúng ta sẽ
- đi tìm hiểu em về văn bản này Đầu tiên
- là bối cảnh và như thưởng lệ Chúng ta sẽ
- tìm hiểu hai yếu tố của bối cảnh đó là
- không gian và thời gian vậy các em hãy
- cho cô biết bối cảnh về không gian của
- văn bản chất làm gì là gì
- rất chính xác văn bản chất làm gì có bối
- cảnh như sau đó chính là một doanh trại
- quân đội con về thời gian thì thời gian
- trong văn bản chất làm gì tiếp tục thể
- hiện một trong những đặc trưng của
- truyện khoa học viễn tưởng đó là thời
- gian không xác định thời gian ở trong
- chất làm gì không được xác định một cách
- chính xác mà chúng ta chỉ biết rằng nó
- xảy ra trong một thời kỳ chiến tranh nào
- đó không cụ thể sau khi đã nắm được bối
- cảnh của bài đọc chúng ta sẽ đi tìm hiểu
- về sự kiện và tình huống với các em hãy
- cho cô biết bài đọc rất làm gì xoay
- quanh sự kiện nào
- khi
- sự kiện cơ bản của bài đọc chất làm gì
- đó chính làm việc một viên trung sĩ muốn
- chấm dứt chiến tranh bằng cách xanh chế
- ra chất làm gì tất cả những sự việc khác
- xuất hiện trong bài đọc đều xoay quanh
- và khởi nguồn từ chính sự việc này nếu
- sự việc này không xảy ra thì chắc hẳn
- chúng ta sẽ không có câu chuyện chết làm
- gì đúng không Các em vậy Còn về tình
- huống thì tình huống truyện của bài đọc
- này là gì
- chất làm gì có tình huống như sau đó là
- đại tá cho gọi viên trung sĩ đến doanh
- trại để trao đổi về việc thuyên chuyển
- công tác chính nhờ tình huống truyện này
- mà đã kéo theo tất cả những sự việc bất
- ngờ và ly kỳ khác của bài đọc chính từ
- cuộc trao đổi này mà viên trung sĩ đã
- bày tỏ mong muốn về cuộc sống hòa bình
- trao đổi với đại tá về chất làm gì thì
- nhưng Đại tá đã không tin và em bảo Tiền
- Trung sĩ mới kích hoạt chất làm gì đáng
- sợ Ấy vậy là vừa rồi Các em đã cùng cô
- đi tìm hiểu chung cũng như đi tìm hiểu
- chi tiết về bối cảnh sự kiện và tình
- huống của văn bản chất làm gì bài học
- ngày hôm nay của chúng ta sẽ dừng lại
- tại đây trong video tiếp theo cô và các
- em sẽ cùng nhau đi tìm hiểu về các nhân
- vật đề tài chủ đề và những chi tiết đặc
- sắc trong văn bản này nhé Hẹn gặp lại
- tất cả các em ở những bài giảng tiếp
- theo cùng org.vn
Bạn có thể đánh giá bài học này ở đây